ΕΡΕΥΝΑ Ενας στους τέσσερις ΛΟΑΔ έχει δεχτεί επίθεση ή απειλή βίας την τελευταία πενταετία. Ενας στους πέντε που εργάζονταν ή έψαχναν για δουλειά υπέστη διάκριση στον εργασιακό χώρο. Σε κάθε κράτος-μέλος, δύο στους τρεις έχουν γίνει μάρτυρες αρνητικών σχολίων ή συμπεριφοράς λόγω σεξουαλικής ταυτότητας στη δουλειά
ΕΡΕΥΝΑ Ενας στους τέσσερις ΛΟΑΔ έχει δεχτεί επίθεση ή απειλή βίας την τελευταία πενταετία. Ενας στους πέντε που εργάζονταν ή έψαχναν για δουλειά υπέστη διάκριση στον εργασιακό χώρο. Σε κάθε κράτος-μέλος, δύο στους τρεις έχουν γίνει μάρτυρες αρνητικών σχολίων ή συμπεριφοράς λόγω σεξουαλικής ταυτότητας στη δουλειά
 |
Δ ύο συγκλονιστικές υποθέσεις ακραίας ομοφοβικής βίας έγιναν γνωστές τις τελευταίες εβδομάδες. Στη Ρωσία ένας 23χρονος είπε στους φίλους του ότι είναι ομοφυλόφιλος κι αυτοί τον βασάνισαν και τον σκότωσαν. Και στη Νότια Αφρική, τουλάχιστον τρεις ομοφυλόφιλοι έφηβοι τα τελευταία χρόνια έχουν βρει φριχτό θάνατο από βασανιστήρια, σ’ ένα πρόγραμμα που υποσχόταν ότι θα άλλαζε τον σεξουαλικό προσανατολισμό τους και θα τους επανέφερε στον σωστό, υποτίθεται, δρόμο.
Αλλά η κατάσταση δεν είναι πολύ καλύτερη στην Ευρωπαϊκή Ενωση, παρά τη θεσμική της θωράκιση. Με τον φόβο επιθέσεων, προσβολών και διακρίσεων σε όλους τους τομείς του δημόσιου βίου ζουν καθημερινά οι ΛΟΑΔ (Λεσβίες, Ομοφυλόφιλοι, Αμφιφυλόφιλοι, Διεμφυλικοί) της Ευρώπης, με έναν στους τέσσερις να έχει δεχτεί επίθεση ή απειλή βίας την τελευταία πενταετία.
H μεγαλύτερη έρευνα
Τα στοιχεία προέρχονται από τη μεγαλύτερη έρευνα που έχει γίνει μέχρι σήμερα στην Ε.Ε. με θέμα τα εγκλήματα μίσους και τη διακριτική μεταχείριση λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου, την οποία διεξήγε και δημοσιοποιεί σήμερα, Παγκόσμια Ημέρα κατά της Ομοφοβίας, ο Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ενωσης (FRA).
Περίπου οι μισοί από τους 93.000 ΛΟΑΔ της Ε.Ε. που συμπλήρωσαν το ερωτηματολόγιο έχουν υποστεί οι ίδιοι διάκριση ή έχουν δεχτεί απειλή για τον σεξουαλικό τους προσανατολισμό. Τα ποσοστά είναι ακόμη μεγαλύτερα στους νέους ηλικίας 18 με 24 (ποσοστό 57%), στις λεσβίες (55%) και σ’ αυτούς με τα χαμηλότερα εισοδήματα (52%).
Μάλιστα, πολλά είναι τα περιστατικά διακρίσεων και εγκλημάτων μίσους εναντίον ΛΟΑΔ που δεν καταγγέλλονται, είτε επειδή τα θύματα πιστεύουν ότι δεν θα άλλαζε τίποτα, είτε επειδή θεωρούν το περιστατικό συνηθισμένο και όχι αξιοσημείωτο, είτε επειδή δεν θέλουν να αποκαλύψουν τη σεξουαλική τους ταυτότητα είτε επειδή φοβούνται ότι δεν θα τους πάρουν στα σοβαρά.
Το αποτέλεσμα είναι μια ζωή στο ημίφως. Συχνά οι ΛΟΑΔ αποφεύγουν να εκδηλώσουν τη σεξουαλική τους ταυτότητα δημοσίως και αναγκάζονται να κρύβονται στις δημόσιες συγκοινωνίες, στον δρόμο, σε υπηρεσίες. Δύο στους τρεις αποφεύγουν να κρατούν το χέρι του συντρόφου τους δημοσίως, από τον φόβο μη γίνουν αντικείμενο προσβολών ή απειλών.
Η βία στα σχολεία
Είναι άλλωστε μαθημένοι στα ομοφοβικά σχόλια: τέσσερις στους πέντε δηλώνουν ότι τα καθημερινά αστεία για τους ΛΟΑΔ είναι συχνά, ενώ σχεδόν οι μισοί πιστεύουν ότι οι πολιτικοί της χώρας τους χρησιμοποιούν εκτεταμένα ομοφοβική γλώσσα.
Ιδιαίτερα προβληματική είναι η κατάσταση στην εκπαίδευση, με τα περιστατικά σωματικής ή λεκτικής βίας να αποτελούν σχεδόν αναπόσπαστο μέρος της σχολικής εμπειρίας των ΛΟΑΔ. Μάλιστα, σε πολλές περιπτώσεις, η βία προέρχεται από το προσωπικό του σχολείου και όχι μόνο από τους συμμαθητές. Είναι πολύ μεγάλο το ποσοστό των ΛΟΑΔ σε κάθε κράτος-μέλος (80%) που γνωρίζει περιστατικά εκφοβισμού ή αρνητικών σχολίων με θύματα ΛΟΑΔ στο σχολείο.
Δεν είναι να απορεί κανείς που δύο στους τρεις ΛΟΑΔ πριν από την ηλικία των 18 λένε ψέματα για τη σεξουαλική τους ταυτότητα στο σχολείο ή την κρύβουν. Οι επιδόσεις της Ελλάδας σ’ αυτό το θέμα είναι από τις χειρότερες: το ποσοστό των μαθητών που «συχνά» ή «πάντα» παρουσιάζουν μιαν άλλη σεξουαλική ταυτότητα ή την κρύβουν φτάνει το 76%, πολύ πιο πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (67%).
Διακρίσεις στην εργασία
Η ομοφοβία καλά κρατεί και στον τομέα της εργασίας, παρά τις σχετικές διατάξεις της Ε.Ε. που απαγορεύουν τις διακρίσεις στην εργασία λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού. Ενας στους πέντε ΛΟΑΔ (19%) που εργάζονταν ή έψαχναν για δουλειά το δωδεκάμηνο πριν από την έρευνα υπέστη διάκριση στον εργασιακό χώρο. Σε κάθε κράτος-μέλος, δύο στους τρεις ΛΟΑΔ έχουν γίνει μάρτυρες αρνητικών σχολίων ή συμπεριφοράς λόγω σεξουαλικής ταυτότητας στη δουλειά.
Διακρίσεις λόγω σεξουαλικής ταυτότητας σημειώνονται και στους τομείς της υγείας και πρόνοιας: το 10% και το 8% των ΛΟΑΔ αντίστοιχα υπέστησαν διακρίσεις από το προσωπικό όταν κατέφυγαν στις σχετικές υπηρεσίες.
Στη χειρότερη θέση βρίσκονται οι διεμφυλικοί. Περίπου το 30% των διεμφυλικών υπέστη βία ή δέχτηκε απειλή βίας περισσότερες από τρεις φορές στο δωδεκάμηνο πριν από την έρευνα. Οι διεμφυλικοί αντιμετωπίζουν άλλωστε σε μεγαλύτερο ποσοστό από τους άλλους διακρίσεις στην εργασία (ένας στους τρεις) και την υγειονομική περίθαλψη (διπλάσιο ποσοστό).
…………………………………………………………………………….
Τα προβλήματα στους νέους
Τα ζητήματα που αντιμετωπίζουν οι ΛΟΑΔ έφηβοι και νέοι επισημαίνουν στην «Εφ.Συν.» ο Πέτρος Σαπουντζάκης, από την ομάδα «Ομοφοβία και Τρανσφοβία στην Εκπαίδευση», μια δραστήρια ομάδα εκπαιδευτικών με στόχο την καταπολέμηση της ομοφοβίας στο σχολείο, και η Ελενα Διαμαντοπούλου από την οργάνωση «Colour Youth», μια παρέα λεσβιών, γκέι, αμφί, τρανς, κουίρ αλλά και στρέιτ νέων έως 30 χρονών.
ΠΕΤΡΟΣ ΣΑΠΟΥΝΤΖΑΚΗΣ
Από την εμπειρία, τις καταγραφές αλλά και τα περιστατικά που καταγγέλλονται στην Ομάδα μας, γνωρίζουμε ότι τα ομοφοβικά και τρανσφοβικά περιστατικά είναι μια μορφή εκφοβισμού πολύ γνώριμη στα σχολεία μας. Η στάση του εκπαιδευτικού χώρου στην Ελλάδα κινείται ανάμεσα στο σιωπηλό ενδιαφέρον («θα μας ενδιέφερε, αλλά δεν το συζητάμε ανοιχτά με δική μας πρωτοβουλία»), μέχρι την αδιαφορία ή την άρνηση ότι υπάρχει θέμα. Πολύ συνηθισμένες είναι και οι ενεργητικά ομοφοβικές και τρανσφοβικές συμπεριφορές από καθηγητές. Η επίσημη πολιτεία μέχρι τώρα αποσιωπά εντελώς το θέμα. Δεν το ερευνά, δεν το καταγράφει, δεν ενημερώνει τους εκπαιδευτικούς, δεν χρησιμοποιεί ούτε καν τις λέξεις «ομοφοβία» και «τρανσφοβία». Οπότε ο εκπαιδευτικός χώρος κυριαρχείται από τις προκαταλήψεις, τα γνωστά στερεότυπα, και τα θύματα συνεχίζουν να υφίστανται διακρίσεις χωρίς να μπορούν να αντιδράσουν.
ΕΛΕΝΑ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ
Στις ηλικίες 18 με 24, οι νέοι επεξεργάζονται και εξωτερικεύουν τον σεξουαλικό προσανατολισμό και την ταυτότητα και έκφραση φύλου, είτε με το ντύσιμο, είτε με τον τρόπο συμπεριφοράς τους, είτε με τη συνειδητή επιλογή τους να δηλώσουν τη σεξουαλική τους ταυτότητα στο περιβάλλον τους. Ειδικά φέτος στην Ελλάδα υπάρχει πολύ μεγάλο πρόβλημα, που το βλέπουμε καθημερινά όσοι και όσες ασχολούμαστε με τον ακτιβισμό. Είναι πολύ περισσότερα τα περιστατικά λεκτικής, ψυχολογικής και σωματικής κακοποίησης. Αυτό βρίσκεται, πιστεύω, σε ευθεία συνάρτηση με την άνοδο της ακροδεξιάς, την απίστευτη βία που έχει ξεσπάσει στους δρόμους, τον ρατσισμό. Τα πράγματα έχουν αρχίσει να γίνονται ακραία. Από αυτή την άποψη, δεν πρέπει να μας εντυπωσιάζει ότι τα περιστατικά βίας και διακριτικής μεταχείρισης είναι ιδιαιτέρως αυξημένα στους νέους 18 με 24.
H μεγαλύτερη έρευνα
Τα στοιχεία προέρχονται από τη μεγαλύτερη έρευνα που έχει γίνει μέχρι σήμερα στην Ε.Ε. με θέμα τα εγκλήματα μίσους και τη διακριτική μεταχείριση λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου, την οποία διεξήγε και δημοσιοποιεί σήμερα, Παγκόσμια Ημέρα κατά της Ομοφοβίας, ο Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ενωσης (FRA).
Περίπου οι μισοί από τους 93.000 ΛΟΑΔ της Ε.Ε. που συμπλήρωσαν το ερωτηματολόγιο έχουν υποστεί οι ίδιοι διάκριση ή έχουν δεχτεί απειλή για τον σεξουαλικό τους προσανατολισμό. Τα ποσοστά είναι ακόμη μεγαλύτερα στους νέους ηλικίας 18 με 24 (ποσοστό 57%), στις λεσβίες (55%) και σ’ αυτούς με τα χαμηλότερα εισοδήματα (52%).
Μάλιστα, πολλά είναι τα περιστατικά διακρίσεων και εγκλημάτων μίσους εναντίον ΛΟΑΔ που δεν καταγγέλλονται, είτε επειδή τα θύματα πιστεύουν ότι δεν θα άλλαζε τίποτα, είτε επειδή θεωρούν το περιστατικό συνηθισμένο και όχι αξιοσημείωτο, είτε επειδή δεν θέλουν να αποκαλύψουν τη σεξουαλική τους ταυτότητα είτε επειδή φοβούνται ότι δεν θα τους πάρουν στα σοβαρά.
Το αποτέλεσμα είναι μια ζωή στο ημίφως. Συχνά οι ΛΟΑΔ αποφεύγουν να εκδηλώσουν τη σεξουαλική τους ταυτότητα δημοσίως και αναγκάζονται να κρύβονται στις δημόσιες συγκοινωνίες, στον δρόμο, σε υπηρεσίες. Δύο στους τρεις αποφεύγουν να κρατούν το χέρι του συντρόφου τους δημοσίως, από τον φόβο μη γίνουν αντικείμενο προσβολών ή απειλών.
Η βία στα σχολεία
Είναι άλλωστε μαθημένοι στα ομοφοβικά σχόλια: τέσσερις στους πέντε δηλώνουν ότι τα καθημερινά αστεία για τους ΛΟΑΔ είναι συχνά, ενώ σχεδόν οι μισοί πιστεύουν ότι οι πολιτικοί της χώρας τους χρησιμοποιούν εκτεταμένα ομοφοβική γλώσσα.
Ιδιαίτερα προβληματική είναι η κατάσταση στην εκπαίδευση, με τα περιστατικά σωματικής ή λεκτικής βίας να αποτελούν σχεδόν αναπόσπαστο μέρος της σχολικής εμπειρίας των ΛΟΑΔ. Μάλιστα, σε πολλές περιπτώσεις, η βία προέρχεται από το προσωπικό του σχολείου και όχι μόνο από τους συμμαθητές. Είναι πολύ μεγάλο το ποσοστό των ΛΟΑΔ σε κάθε κράτος-μέλος (80%) που γνωρίζει περιστατικά εκφοβισμού ή αρνητικών σχολίων με θύματα ΛΟΑΔ στο σχολείο.
Δεν είναι να απορεί κανείς που δύο στους τρεις ΛΟΑΔ πριν από την ηλικία των 18 λένε ψέματα για τη σεξουαλική τους ταυτότητα στο σχολείο ή την κρύβουν. Οι επιδόσεις της Ελλάδας σ’ αυτό το θέμα είναι από τις χειρότερες: το ποσοστό των μαθητών που «συχνά» ή «πάντα» παρουσιάζουν μιαν άλλη σεξουαλική ταυτότητα ή την κρύβουν φτάνει το 76%, πολύ πιο πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (67%).
Διακρίσεις στην εργασία
Η ομοφοβία καλά κρατεί και στον τομέα της εργασίας, παρά τις σχετικές διατάξεις της Ε.Ε. που απαγορεύουν τις διακρίσεις στην εργασία λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού. Ενας στους πέντε ΛΟΑΔ (19%) που εργάζονταν ή έψαχναν για δουλειά το δωδεκάμηνο πριν από την έρευνα υπέστη διάκριση στον εργασιακό χώρο. Σε κάθε κράτος-μέλος, δύο στους τρεις ΛΟΑΔ έχουν γίνει μάρτυρες αρνητικών σχολίων ή συμπεριφοράς λόγω σεξουαλικής ταυτότητας στη δουλειά.
Διακρίσεις λόγω σεξουαλικής ταυτότητας σημειώνονται και στους τομείς της υγείας και πρόνοιας: το 10% και το 8% των ΛΟΑΔ αντίστοιχα υπέστησαν διακρίσεις από το προσωπικό όταν κατέφυγαν στις σχετικές υπηρεσίες.
Στη χειρότερη θέση βρίσκονται οι διεμφυλικοί. Περίπου το 30% των διεμφυλικών υπέστη βία ή δέχτηκε απειλή βίας περισσότερες από τρεις φορές στο δωδεκάμηνο πριν από την έρευνα. Οι διεμφυλικοί αντιμετωπίζουν άλλωστε σε μεγαλύτερο ποσοστό από τους άλλους διακρίσεις στην εργασία (ένας στους τρεις) και την υγειονομική περίθαλψη (διπλάσιο ποσοστό).
…………………………………………………………………………….
Τα προβλήματα στους νέους
Τα ζητήματα που αντιμετωπίζουν οι ΛΟΑΔ έφηβοι και νέοι επισημαίνουν στην «Εφ.Συν.» ο Πέτρος Σαπουντζάκης, από την ομάδα «Ομοφοβία και Τρανσφοβία στην Εκπαίδευση», μια δραστήρια ομάδα εκπαιδευτικών με στόχο την καταπολέμηση της ομοφοβίας στο σχολείο, και η Ελενα Διαμαντοπούλου από την οργάνωση «Colour Youth», μια παρέα λεσβιών, γκέι, αμφί, τρανς, κουίρ αλλά και στρέιτ νέων έως 30 χρονών.
ΠΕΤΡΟΣ ΣΑΠΟΥΝΤΖΑΚΗΣ
Από την εμπειρία, τις καταγραφές αλλά και τα περιστατικά που καταγγέλλονται στην Ομάδα μας, γνωρίζουμε ότι τα ομοφοβικά και τρανσφοβικά περιστατικά είναι μια μορφή εκφοβισμού πολύ γνώριμη στα σχολεία μας. Η στάση του εκπαιδευτικού χώρου στην Ελλάδα κινείται ανάμεσα στο σιωπηλό ενδιαφέρον («θα μας ενδιέφερε, αλλά δεν το συζητάμε ανοιχτά με δική μας πρωτοβουλία»), μέχρι την αδιαφορία ή την άρνηση ότι υπάρχει θέμα. Πολύ συνηθισμένες είναι και οι ενεργητικά ομοφοβικές και τρανσφοβικές συμπεριφορές από καθηγητές. Η επίσημη πολιτεία μέχρι τώρα αποσιωπά εντελώς το θέμα. Δεν το ερευνά, δεν το καταγράφει, δεν ενημερώνει τους εκπαιδευτικούς, δεν χρησιμοποιεί ούτε καν τις λέξεις «ομοφοβία» και «τρανσφοβία». Οπότε ο εκπαιδευτικός χώρος κυριαρχείται από τις προκαταλήψεις, τα γνωστά στερεότυπα, και τα θύματα συνεχίζουν να υφίστανται διακρίσεις χωρίς να μπορούν να αντιδράσουν.
ΕΛΕΝΑ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ
Στις ηλικίες 18 με 24, οι νέοι επεξεργάζονται και εξωτερικεύουν τον σεξουαλικό προσανατολισμό και την ταυτότητα και έκφραση φύλου, είτε με το ντύσιμο, είτε με τον τρόπο συμπεριφοράς τους, είτε με τη συνειδητή επιλογή τους να δηλώσουν τη σεξουαλική τους ταυτότητα στο περιβάλλον τους. Ειδικά φέτος στην Ελλάδα υπάρχει πολύ μεγάλο πρόβλημα, που το βλέπουμε καθημερινά όσοι και όσες ασχολούμαστε με τον ακτιβισμό. Είναι πολύ περισσότερα τα περιστατικά λεκτικής, ψυχολογικής και σωματικής κακοποίησης. Αυτό βρίσκεται, πιστεύω, σε ευθεία συνάρτηση με την άνοδο της ακροδεξιάς, την απίστευτη βία που έχει ξεσπάσει στους δρόμους, τον ρατσισμό. Τα πράγματα έχουν αρχίσει να γίνονται ακραία. Από αυτή την άποψη, δεν πρέπει να μας εντυπωσιάζει ότι τα περιστατικά βίας και διακριτικής μεταχείρισης είναι ιδιαιτέρως αυξημένα στους νέους 18 με 24.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Εδώ σχολιάζεις εσύ - Comment Here
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.