ΒΕΝΕΤΙΑ ΚΑΝΤΣΑ (επιμ.) Η μητρότητα στο προσκήνιο Σύγχρονες έρευνες στην ελληνική εθνογραφία

Μητρότητα; Ξανά;

Το κοινό νήμα που συνδέει τις έρευνες που παρουσιάζονται εδώ αναπτύσσεται  στο επίπεδο του αναλυτικού ενδιαφέροντος για τη μητρότητα στην Ελλάδα στα τέλη του 20ού και τις αρχές του 21ου αιώνα. Αντλώντας από τη σύγχρονη εθνογραφική παραγωγή, οι μελέτες του τόμου αναρωτιούνται για την αναλυτική σημασία της μητρότητας στη μελέτη της ελληνικής κοινωνίας, ενώ αποσκοπούν, ταυτόχρονα, να συνομιλήσουν με πρόσφατες θεωρητικές και εθνογραφικές μετατοπίσεις που οδήγησαν στην ανάδυση των «νέων» ανθρωπολογικών μελετών για τη συγγένεια. Οργανωμένες σε τέσσερεις διακριτές ενότητες, Σχέσεις καταγωγής: οικογένεια και εξατομίκευση, Όροι συγγένειας: «βιολογική» και «κοινωνική» μητρότητα, Πολιτικές της αναπαραγωγής: αποδοχή και αποκλεισμός, Θεϊκές παρεμβάσεις: χρόνος και συνέχεια, αντλούν το εθνογραφικό τους υλικό από μια πληθώρα ερευνητικών πλαισίων, όπως συνεντεύξεις, συμμετοχική παρατήρηση σε κλινικές, χώρους φυλακών και ομάδες ασθενών, αρχειακή έρευνα σε νόμους, νομολογιακά κείμενα και δικαστικές αποφάσεις, ανάλυση έντυπου λόγου και διαδικτυακών φόρουμ.

Ανάμεσα στις επιμέρους συνδέσεις μεταξύ των κειμένων ξεχωρίζει το ενδιαφέρον για τον εθνικό λόγο περί υπογεννητικότητας, την ανάδειξη λόγων περί «καλών πολιτών» και «καλών μητέρων», την εμφυλοποίηση της γονεϊκότητας και τη σύνδεση του αναπαραγωγικού σώματος των γυναικών με βιοπολιτικές ελέγχου και πειθαρχίας, τη σύνδεση της μητρότητας και της τεχνολογικής αναπαραγωγής με το δίκαιο και τη θρησκεία.

Θέτοντας τη μητρότητα στο προσκήνιο, οι συγγραφείς του τόμου διασχίζουν τα όρια της οικογενειακότητας για να ξετυλίξουν πτυχές της σύγχρονης ελληνικής πολιτισμικής συνθήκης που συνδέονται άμεσα με το κράτος, τους νόμους, τη θρησκεία, την τεχνολογία και την ιατρικοποιημένη αναπαραγωγή.

Η Βενετία Καντσά είναι επίκουρη καθηγήτρια στο Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Έχει ασχοληθεί ερευνητικά με τις ερωτικές σχέσεις γυναικών στη σύγχρονη Ελλάδα, τη μητρότητα και τις νέες μορφές γονεϊκότητας, την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή και τους τρόπους συγκρότησης της συγγένειας σε πλαίσια κοινωνικών και τεχνολογικών μετασχηματισμών. Στα ενδιαφέροντά της περιλαμβάνονται, επίσης, ζητήματα θεωρίας και ιστορίας της συγγένειας στην ανθρωπολογία, επιστημολογίας και μεθοδολογίας του φύλου στις κοινωνικές επιστήμες και πολιτικών της σεξουαλικότητας. Οι δημοσιεύσεις της περιλαμβάνουν άρθρα σε ελληνικά και ξένα περιοδικά και συλλογικούς τόμους και τα βιβλία Δυνάμει φίλες, δυνάμει ερωμένες (Πολύχρωμος Πλανήτης, 2010), Φύλο και κοινωνικές επιστήμες στη σύγχρονη Ελλάδα (επιμ. με Β. Μουτάφη και Ε. Παπαταξιάρχη, Αλεξάνδρεια, 2010), Language and Sexuality (Through and Beyond) Gender (επιμ. με C. Canakis και K. Yannakopoulos, Cambridge Scholars Publishing, 2010), Μελέτες για το φύλο στην ανθρωπολογία και την ιστορία (επιμ. με Β. Μουτάφη και Ε. Παπαταξιάρχη, Αλεξάνδρεια, 2011).

Στον τόμο γράφουν

ΑΘΗΝΑ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ

ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΒΛΑΧΟΥΤΣΙΚΟΥ

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗ

ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ-ΤΟΥΛΙΝΑ ΔΕΜΕΛΗ

EUGENIA GEORGES

ΒΕΝΕΤΙΑ ΚΑΝΤΣΑ

ΕΙΡΗΝΗ ΠΑΠΑΔΑΚΗ

HEATHER PAXSON

ΗΛΙΑΝΑ ΤΕΑΖΗ-ΑΝΤΩΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ

ΕΙΡΗΝΗ ΤΟΥΝΤΑΣΑΚΗ

ΝΤΙΑΝΝΑ ΤΡΑΚΑ

ΟΥΡΑΝΙΑ ΤΣΟΥΚΑΛΑ

ΑΙΓΛΗ ΧΑΤΖΟΥΛΗ