Από πολύ μικρή ηλικία, ο Φίλιππος-σήμερα 8 ετών-έφτιαχνε από μόνος του χορογραφίες και τις έκανε στο σπίτι. Όταν ήταν 4 ετών, του άρεσε να φοράει κόκκινα φωσφοριζέ παπούτσια στο σχολείο και μέχρι και σήμερα παίζει με κούκλες. «Στα προνήπια όλοι αποδέχονταν τη συμπεριφορά του» μας λέει η Άννα μητέρα του Φίλιππου. «Αλλά όταν το παιδί πήγε πρώτη δημοτικού, μας συνέστησαν να δούμε ψυχολόγο. Ο άντρας μου τότε, μου είπε αντί για ψυχολόγο, να δούμε πραγματικά τον Φίλιππο. Είναι ευτυχισμένος, δυναμικός, γεμάτος αυτοπεποίθηση και αν τον πηγαίναμε σε ψυχολόγο, μπορεί και να ένιωθε ότι δεν ήταν φυσιολογικός». Παρ’ όλο που οι συγκεκριμένοι γονείς αμφισβήτησαν την επαγγελματική βοήθεια, μπορούσαν για πολύ καιρό να διακρίνουν ότι ο γιός τους ανάμεσα σε όλα τα αγόρια της τάξης του, ήταν πολύ διαφορετικός.
Τι σημαίνει άραγε αυτό το είδος συμπεριφοράς; Γονείς, ψυχολόγοι ακόμη και παιδιά παλεύουν με το ερώτημα αν οι «κοριτσίστικες» ή αν θέλετε, εκκεντρικές επιλογές, σημαίνουν κάτι για ένα αγόρι. Παρά το φεμινισμό και την εξέλιξη του ανθρώπινου είδους, ακόμη χαράζουμε διακριτά όρια του τι σημαίνει άντρας και τι γυναίκα αλλά και ποιοι είναι οι ρόλοι του καθενός. Σήμερα, ελάχιστοι ενήλικες θα αναρωτιόντουσαν γιατί ένα κορίτσι παίζει π.χ. ποδόσφαιρο αλλά για ένα αγόρι, τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά.
Ενώ δηλαδή πολλοί επικροτούν τον νεαρό ήρωα στη ταινία Billy Elliot, για τη προσπάθειά του να διαπρέψει σαν χορευτής μπαλέτου, κάποιοι από εμάς δεν θα επικροτούσαμε τους γιούς μας αν προσπαθούσαν να διαπρέψουν σε κάτι που παραδοσιακά θεωρείται γυναικείο. Παρακάτω θα δείτε γονείς να μοιράζονται τις εμπειρίες και τα συναισθήματά τους σχετικά με το πώς είναι να μεγαλώνει κανείς γιό σε μια κοινωνία που ακόμα κατακρίνει με σοκαριστικό τρόπο, όσους δεν συμβαδίζουν με τα στερεότυπά της.
Εκεί που αρχίζει η ταυτότητα του φύλου
Σε ηλικία τριών ετών ο Τάκης, αρνούνταν να απαντήσει όταν τον φώναζαν παρά μόνο αν τον έλεγαν «Σταχτοπούτα». «Εντάξει Σταχτοπούτα, τώρα μπορείς να δείς τηλεόραση» του έλεγε η μαμά του. Όμως «Το να προσποιείται ένα αγόρι, το χαρακτήρα ενός αντίθετου φύλου, δεν σημαίνει απαραιτήτως κάτι κακό» εξηγεί η ψυχολόγος και οικογενειακή ψυχοθεραπεύτρια Gayle Peterson. Για ένα παιδί μπορεί η Σταχτοπούτα, να συμβολίζει τη καλοσύνη, την αγάπη, την εργατικότητα και όλα τα καλά χαρίσματα που πρέπει να έχει ο άνθρωπος.
Σε ηλικία τριών ετών ο Τάκης, αρνούνταν να απαντήσει όταν τον φώναζαν παρά μόνο αν τον έλεγαν «Σταχτοπούτα». «Εντάξει Σταχτοπούτα, τώρα μπορείς να δείς τηλεόραση» του έλεγε η μαμά του. Όμως «Το να προσποιείται ένα αγόρι, το χαρακτήρα ενός αντίθετου φύλου, δεν σημαίνει απαραιτήτως κάτι κακό» εξηγεί η ψυχολόγος και οικογενειακή ψυχοθεραπεύτρια Gayle Peterson. Για ένα παιδί μπορεί η Σταχτοπούτα, να συμβολίζει τη καλοσύνη, την αγάπη, την εργατικότητα και όλα τα καλά χαρίσματα που πρέπει να έχει ο άνθρωπος.
Σύμφωνα με τον κλινικό καθηγητή ψυχιατρικής στην Ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, William S. Pollack, αυτού του είδους η εξερεύνηση, είναι υγιής έως και απαραίτητη, παρ’ όλο που πολλοί γονείς μπερδεύονται ή αναστατώνονται. Ενώ δηλαδή είναι εύκολο να λέμε «οι άντρες είναι άντρες» η τυπική αντρική (ή γυναικεία) συμπεριφορά δεν είναι βιολογικά καθορισμένη όπως πολλοί από εμάς πιστεύουμε. Η ταυτότητα του φύλου δεν είναι καθόλου καθορισμένη στον άνθρωπο όταν γεννιέται, παρά αναπτύσσεται με τον καιρό κατά τη διάρκειας της πρώτης παιδικής ηλικίας.
Στην ηλικία των 5 ετών, τα περισσότερα παιδιά βιώνουν μια έντονη περίοδο καθορισμού του φύλου τους. Τα αγόρια συνήθως γίνονται υπερβολικά «αρρενωπά» και τα κορίτσια, υπερβολικά «θηλυκά» ενώ μπορούν να είναι ασυγχώρητα μπροστά σε ένα παιδί που δεν έχει φτάσει σε αυτό το σημείο, ανάλογα με το φύλο του.
Όταν αρχίζουν τα πειράγματα
Όταν ένα παιδί δεν «συμμορφώνεται» και αρχίζουν να το πειράζουν οι συμμαθητές και οι συνομήλικοι του, τότε και οι γονείς αρχίζουν να αντιλαμβάνονται το πρόβλημα. «Ο Γιώργος ήρθε μια μέρα κλαίγοντας στο σπίτι, επειδή οι συμμαθητές του, του είπαν πως τα κορίτσια παίζουν με Barbie και μου ήταν πολύ σκληρό να τον βλέπω έτσι γιατί δεν ήξερα πώς να τον παρηγορήσω» μας λέει ο μπαμπάς του Γιώργου. «Εύχομαι να μην έπαιζε με κούκλες αλλά δεν θέλω να τον κάνω να νομίζει πως κάτι δεν πάει καλά με εκείνον. Οπότε το μόνο που του είπα ήταν “Δεν είναι αλήθεια αυτό και δεν πειράζει να είσαι αγόρι και να παίζεις με κούκλες”».
Όταν ένα παιδί δεν «συμμορφώνεται» και αρχίζουν να το πειράζουν οι συμμαθητές και οι συνομήλικοι του, τότε και οι γονείς αρχίζουν να αντιλαμβάνονται το πρόβλημα. «Ο Γιώργος ήρθε μια μέρα κλαίγοντας στο σπίτι, επειδή οι συμμαθητές του, του είπαν πως τα κορίτσια παίζουν με Barbie και μου ήταν πολύ σκληρό να τον βλέπω έτσι γιατί δεν ήξερα πώς να τον παρηγορήσω» μας λέει ο μπαμπάς του Γιώργου. «Εύχομαι να μην έπαιζε με κούκλες αλλά δεν θέλω να τον κάνω να νομίζει πως κάτι δεν πάει καλά με εκείνον. Οπότε το μόνο που του είπα ήταν “Δεν είναι αλήθεια αυτό και δεν πειράζει να είσαι αγόρι και να παίζεις με κούκλες”».
Μερικές φορές δεν είναι μόνο οι συμμαθητές που γίνονται σκληροί κριτές αλλά και άλλοι ενήλικες, που προκαλούν στους γονείς, μεγαλύτερη αναστάτωση και μπέρδεμα. «Όταν μας κάλεσε η ψυχολόγος του σχολείου, νομίζαμε ότι ο γιός μας είχε κάποιο σοβαρό πρόβλημα» λέει ο μπαμπάς του Θανάση 7 ετών. «Τελικά ήθελε να μας μιλήσει επειδή στα διαλείμματα φορούσε τις στολές των κοριτσιών για την Αποκριάτικη γιορτή του σχολείου και όταν της είπαμε πως του είχαμε αγοράσει κοριτσίστικη στολή και τη φορούσε στο σπίτι, μας είπε ότι κάναμε πολύ μεγάλο λάθος. Μας έκανε να νιώσουμε σαν να ενθαρρύναμε την ανώμαλη συμπεριφορά, αναστατωθήκαμε πάρα πολύ ένιωσα ότι μας προσέβαλλε» λέει θυμωμένος.
Παρ’ όλα αυτά, η κριτική μπορεί να προέλθει και από ένα περιβάλλον πιο κοντά στο σπίτι «Ο πατέρας μου είναι τρομερά συντηρητικός και δεν μπορεί να δεχτεί ότι ο Κώστας παίζει με κούκλες» μας λέει η μαμά του, που μας εξομολογείται ότι ο πατέρας της φρίκαρε όταν ο μικρός του πήγε τις κούκλες, για να παίξουν μαζί. Όμως το να προσβάλλετε τους παππούδες, δεν θα βοηθήσει σε κάτι. Το καλύτερο είναι να τους εξηγήσετε τί πραγματικά χρειάζεται το παιδί ώστε με τη σειρά τους να γίνουν και εκείνοι πιο θετικοί. «Αυτό που έχει σημασία, είναι ότι δεν χάσαμε το δέσιμο με το παιδί μας» λέει η μαμά του Κώστα.
Η Lisen Stromberg, Πρόεδρος του www.supportingoursons.org, ενός οργανισμού που έχει ιδρυθεί προκειμένου να βοηθήσει τα αγόρια και τους γονείς τους, να βγούν έξω από τα στενά περιθώρια του φύλου τους, εξηγεί «Τα κορίτσια μπορούν να είναι ό,τι θέλουν αλλά χρειάζεται να επεκτείνουμε το τι σημαίνει αποδεκτή συμπεριφορά, στο αγόρι και να “επιτρέψουμε” στο αρσενικό να είναι εξίσου συναισθηματικό με το θηλυκό και να συμμετέχει σε δραστηριότητες, που θεωρούνται γυναικείες» και συνεχίζει «Όταν ο γιός μου ήταν 3 ετών, επέλεξε για τις Απόκριες μία στολή πριγκήπισσας. Όλοι απορήσαμε με την επιλογή του αλλά κανείς δεν είπε τίποτα όταν η κόρη μου ζήτησε από τη νονά της για δώρο ένα φορτηγό».
Πώς εντείνεται το θέμα
Για τα μεγαλύτερα αγόρια που διεκδικούν οτιδήποτε «κοριτσίστικο», η κατάσταση είναι πιο δύσκολη. Ο φόβος και η ντροπή για τις αντιδράσεις των γονιών, μπορεί να τα κάνει να στραφούν ενάντια στον ίδιο τους τον εαυτό. «Ο Μάριος προτιμούσε το θέατρο από το ποδόσφαιρο και το μπάσκετ» μας λέει η μαμά του, Σίλβια. «Όταν ο Μάριος πήγε στο Γυμνάσιο, οι συμμαθητές του άρχισαν να τον κοροϊδεύουν που σαν “άντρας”, δεν συμμετείχε στους αγώνες του σχολείου. Μέχρι που έγραψαν με μαρκαδόρο τη λέξη «GAY» στο θρανίο του και σε συνδυασμό με παρόμοια άλλα περιστατικά εναντίον του, ο Μάριος άλλαξε. Έγινε ένα θυμωμένο και αμυντικό παιδί. Στην αρχή δεν είχαμε ιδέα τι είχε συμβεί, σκεφτήκαμε ότι η συμπεριφορά του ήταν λόγω της εφηβείας. Ακόμη και η προσπάθεια των καθηγητών στον εκφοβισμό που δεχόταν ο Μάριος, εξαγρίωνε περισσότερο τους συμμαθητές του. Το παιδί ήταν σε άθλια κατάσταση κάθε μέρα και αποφασίσαμε να τον αλλάξουμε σχολείο. Τον πήγαμε σε ιδιωτικό και έχουμε δώσει πολλά χρήματα μέχρι στιγμής αλλά απέλυσαν τον άντρα μου και του χρόνου θα τον ξαναπάμε στο δημόσιο. Δεν θέλω να φανταστώ τι θα γίνει του χρόνου».
Για τα μεγαλύτερα αγόρια που διεκδικούν οτιδήποτε «κοριτσίστικο», η κατάσταση είναι πιο δύσκολη. Ο φόβος και η ντροπή για τις αντιδράσεις των γονιών, μπορεί να τα κάνει να στραφούν ενάντια στον ίδιο τους τον εαυτό. «Ο Μάριος προτιμούσε το θέατρο από το ποδόσφαιρο και το μπάσκετ» μας λέει η μαμά του, Σίλβια. «Όταν ο Μάριος πήγε στο Γυμνάσιο, οι συμμαθητές του άρχισαν να τον κοροϊδεύουν που σαν “άντρας”, δεν συμμετείχε στους αγώνες του σχολείου. Μέχρι που έγραψαν με μαρκαδόρο τη λέξη «GAY» στο θρανίο του και σε συνδυασμό με παρόμοια άλλα περιστατικά εναντίον του, ο Μάριος άλλαξε. Έγινε ένα θυμωμένο και αμυντικό παιδί. Στην αρχή δεν είχαμε ιδέα τι είχε συμβεί, σκεφτήκαμε ότι η συμπεριφορά του ήταν λόγω της εφηβείας. Ακόμη και η προσπάθεια των καθηγητών στον εκφοβισμό που δεχόταν ο Μάριος, εξαγρίωνε περισσότερο τους συμμαθητές του. Το παιδί ήταν σε άθλια κατάσταση κάθε μέρα και αποφασίσαμε να τον αλλάξουμε σχολείο. Τον πήγαμε σε ιδιωτικό και έχουμε δώσει πολλά χρήματα μέχρι στιγμής αλλά απέλυσαν τον άντρα μου και του χρόνου θα τον ξαναπάμε στο δημόσιο. Δεν θέλω να φανταστώ τι θα γίνει του χρόνου».
Γιατί πραγματικά ανησυχούν οι γονείς
Ακόμη κι όταν μια ανάλογη κατάσταση δεν είναι τόσο ακραία, το να μεγαλώνεις ένα παιδί που δεν συμβαδίζει με τα γενετικά στερεότυπα, φέρνει στην επιφάνεια πολλά «ενοχλητικά» ερωτηματικά από τους γονείς, με πρώτο και κυριότερο, αν οι ίδιοι ευθύνονται και αν έχουν κάνει κάτι λάθος, που να μπέρδεψε το παιδί. «Μήπως είπα/έκανα κάτι που δεν έπρεπε;» ή «Μήπως φταίει που είμαι μονογονέας;» κλπ. είναι πράγματα τα οποία μπορεί ένας γονιός να θεωρήσει ως αιτίες για τη «θηλυκή» πλευρά του γιού του. Οι γονείς δεν πρέπει να δίνουν τόση μεγάλη σημασία σε κάτι αθώο που απλά καλύπτει τις ανάγκες του παιδιού. Αλλιώς το παιδί μπορεί να νιώσει ότι καλείται να διαλέξει ανάμεσα σε αυτό που πρέπει και σε αυτό που η φύση του, προστάζει και το αποτέλεσμα θα είναι να έχετε ένα αγόρι αρκετά αρρενωπό εξωτερικά αλλά με χαμηλή αυτοπεποίθηση, που θα συνεχίσει να εκδηλώνει «θηλυκή» συμπεριφορά, πίσω από τη πλάτη σας. Στο κάτω κάτω, το να παίζει ένα αγόρι με κούκλες, μπορεί να τον κάνει έναν πιο δοτικό και τρυφερό άντρα αργότερα στην ενήλικη ζωή του. Τι το κακό υπάρχει σε αυτό;
Ακόμη κι όταν μια ανάλογη κατάσταση δεν είναι τόσο ακραία, το να μεγαλώνεις ένα παιδί που δεν συμβαδίζει με τα γενετικά στερεότυπα, φέρνει στην επιφάνεια πολλά «ενοχλητικά» ερωτηματικά από τους γονείς, με πρώτο και κυριότερο, αν οι ίδιοι ευθύνονται και αν έχουν κάνει κάτι λάθος, που να μπέρδεψε το παιδί. «Μήπως είπα/έκανα κάτι που δεν έπρεπε;» ή «Μήπως φταίει που είμαι μονογονέας;» κλπ. είναι πράγματα τα οποία μπορεί ένας γονιός να θεωρήσει ως αιτίες για τη «θηλυκή» πλευρά του γιού του. Οι γονείς δεν πρέπει να δίνουν τόση μεγάλη σημασία σε κάτι αθώο που απλά καλύπτει τις ανάγκες του παιδιού. Αλλιώς το παιδί μπορεί να νιώσει ότι καλείται να διαλέξει ανάμεσα σε αυτό που πρέπει και σε αυτό που η φύση του, προστάζει και το αποτέλεσμα θα είναι να έχετε ένα αγόρι αρκετά αρρενωπό εξωτερικά αλλά με χαμηλή αυτοπεποίθηση, που θα συνεχίσει να εκδηλώνει «θηλυκή» συμπεριφορά, πίσω από τη πλάτη σας. Στο κάτω κάτω, το να παίζει ένα αγόρι με κούκλες, μπορεί να τον κάνει έναν πιο δοτικό και τρυφερό άντρα αργότερα στην ενήλικη ζωή του. Τι το κακό υπάρχει σε αυτό;
Το κλειδί εδώ είναι η επιβεβαίωση. Καλό λοιπόν είναι να πείτε στο παιδί ότι δεν πειράζει να είναι ο εαυτός του και ότι δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα με τις επιλογές του. Ότι είναι ξεχωριστό και το αγαπάτε και ταυτόχρονα, δείτε πώς μπορείτε να αντιμετωπίσετε τον εκφοβισμό, με την προϋπόθεση ότι το παιδί δεν είναι εκτεθειμένο σε κάποιο κίνδυνο που απαιτεί τη βοήθεια της αστυνομίας, π.χ. κάποιος απειλεί τη ζωή του κλπ.
Μια άλλη ερώτηση που κάνουν οι γονείς στον εαυτό τους, είναι «Μήπως το παιδί μου είναι gay; Και αν είναι, πόσο έτοιμος είμαι να το δεχτώ και να υπερασπιστώ την επιλογή του παιδιού μου;». Οι απόψεις παρ’ όλα αυτά διίστανται σχετικά με το αν το παιχνίδι με τις κούκλες ή οποιαδήποτε άλλη «θηλυκή» δραστηριότητα, σημαίνει ότι το αγόρι εκδηλώνει αμφισεξουαλική συμπεριφορά. Σε κάθε περίπτωση, η ανατροφή του παιδιού δεν έχει καμία σχέση με τις σεξουαλικές του επιλογές αλλά καθαρά και μόνο με το γονεϊκό ρόλο. Ακόμη κι αν-υποθετικά μιλώντας- το παιδί επιλέξει αργότερα στη ζωή του να γίνει ομοφυλόφιλο, ανεξάρτητα από το παιχνίδι με τις κούκλες ή όχι-αυτό δεν κάνει εσάς, λιγότερο γονείς!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Εδώ σχολιάζεις εσύ - Comment Here
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.