*
Σήμερα είναι Κυριακή, ταυτισμένη παραδοσιακά στην εθιμική κοινωνική κουλτούρα με τη χαλάρωση και την ξεγνοιασιά – όσο κι αυτές οι έννοιες έγιναν πολύ στενές τα τελευταία χρόνια – κι ήρθε μια είδηση να ραγίσει την κανονικότητα και να μας κάνει να αναμετρηθούμε ξανά με την διαρκώς παρούσα «Κόλαση» του Σαρτρ. Ο τίτλος «τραγικός επίλογος» πάνω από μια φωτογραφία ενός αγέλαστου νεαρού φιγουράρει ως πρώτη είδηση σε όλα τα ειδησεογραφικά δίκτυα , αφού ο ανομολόγητος φόβος επιβεβαιώθηκε όταν η Αστυνομία εντόπισε το πτώμα του Βαγγέλη Γιακουμάκη 800 μέτρα μακριά από τη Γαλακτοκομική Σχολή Ιωαννίνων που έμελλε να αποβάλλει κάθε παιδαγωγικό σκοπό και να μετατραπεί σε τόπο μαρτυρίου για τον 20χρονο φοιτητή, ως μικροσκοπικό καθρέφτισμα ότι πιο σάπιου γέννησε η ελληνική κοινωνία. Βλέπεις ο «τραγικός επίλογος» για το Βαγγέλη Γιακουμάκη είχε γραφτεί πολύ νωρίτερα, εμείς απλά τον διαβάζουμε τώρα. Γράφτηκε στα χρόνια της φοιτητικής του ζωής , όταν το σώμα του μετατράπηκε σε πεδίο βασανιστικής δοκιμής της «αρρενωπότητας» κάποιων συμφοιτητών του και σημαδεύτηκε ανεξίτηλα από το τραύμα μιας ετερότητας που δεν έγινε ανεκτή. Ένα σώμα που δε μέτρησε στο χρηματιστήριο των κοινωνικών αξιών και δε λογίστηκε ως άξιο σεβασμού , ταξινομήθηκε ως «διαφορετικό» και «κατώτερο» και τελικά μετρήθηκε άψυχο στα δελτία αστυνομικών συμβάντων. «Bulling» το λένε στη σύγχρονη κοινωνιολογική έρευνα αλλά νομίζω ότι είναι αρκετά επιεικής ο όρος. Στην πραγματικότητα πρόκειται για μια διαδικασία εκφασισμού του κοινωνικού σώματος, όπου τα εγκατεστημένα κοινωνικά στερεότυπα για το φύλο, τη σεξουαλικότητα, την εθνικότητα, το χρώμα ή την ομορφιά δηλητηριάζουν τον ανθρώπινο ψυχισμό και εκτρέπουν την καθημερινότητα σε μια συνθήκη που προσομοιάζει σε ζούγκλα , όπου ο διαφορετικός ή ο αδύναμος αποανθρωποιούνται, παύουν να είναι υποκείμενα δικαιωμάτων και γίνονται αντικείμενα τιμωρίας. Είναι φασισμός της καθημερινότητας, τόσο βαθιά ριζωμένος που γίνεται αδιόρατος, με την εκμετάλλευση του μετανάστη που είναι οκ για να μαζεύει τις ελιές και να προσέχει τη γιαγιά αλλά τρώει (το λιγότερο) μια κλωτσιά όταν διεκδικεί λεφτά ή χαρτιά, η απαξίωση του τοξικοεξαρτημένου στην Τοσίτσα που πρέπει διαρκώς να εκδιώχνεται γιατί χαλάει την εικόνα της πόλης, το χυδαίο πείραγμα από το αμάξι στην ανήλική αφρικανή – θύμα του trafficking λίγο πριν ο καθαγιασμένος «νυκοκυραίος» πάρει έναν ακόμα όρκο τιμής στην οικογένεια και τη θρησκεία, το «στ΄αρχίδια» μου παρκάρισμα στη ράμπα του ανάπηρου και όλες αυτές οι συμπεριφορές που είναι τόσο συχνές και αυτοματοποιημένες , ώστε να γίνονται απενεχοποιημένες. Και σ’ αυτή τη συνομοταξία το φύλο ίσως είναι η πιο σκληρή κατηγορία νοήματος , γιατί σε εγκαλεί από τα πρώτα χρόνια της ύπαρξης σου σ’ ένα αυστηρά διχοτομικό πλαίσιο είτε να είσαι «γυναίκα» δηλαδή χαριτωμένη, γλυκιά και σέξυ, είτε να είσαι «άνδρας» δηλαδή μάτσο, σκληρός, αρρενωπός και επιβλητικός. Κι αν δε χωράς σ’ αυτή τη νόρμα ολόκληρο το πλέγμα των μηχανισμών εξουσίας και των κοινωνικών σχέσεων αναλαμβάνει την πειθαρχική «συμμόρφωση» σου , από το ήπιο κοροϊδευτικό γελάκι , τη νουθεσία να «γίνεις άνδρας» μέχρι την πρωτόγνωρη βαρβαρότητα μιας παρέας Κρητικών που θα δε δέσει σε μια καρέκλα, θα σου περάσει έναν ιμάντα στο λαιμό, θα σε κλειδώσει σε μια ντουλάπα κλπ κλπ. Το χειρότερο στην περίπτωση του Βαγγέλη Γιακουμάκη ήταν ότι έπρεπε να συμβιώσει μ’ αυτή τη μαρτυρική διαδικασία απελπιστικά μόνος, απογυμνωμένος από οποιαδήποτε προστατευτική ασπίδα θα μπορούσε να δώσει ένα πλαίσιο υποστήριξης ή μια δομή συντροφικότητας και κατανόησης. Μια ολόκληρη Σχολή και μια ολόκληρη κοινωνία στη χειρότερη περίπτωση συγκάλυπτε, στην καλύτερη παρακολουθούσε αδιάφορα αυτή τη διαρκή διαπόμπευση και τον εκμηδενισμό της προσωπικότητας του – πολύ υποκριτικά σήμερα- προσφωνηθέντος «άτυχου» νεαρού. Κι ίσως ένας εξίσου «μάγκας» βουλευτής από την Κρήτη – όπως λέγεται – να παρείχε την απαραίτητη πολιτική κάλυψη σ’ αυτά τα πρωτοπαλίκαρα της ντροπής και να εκφράσει σήμερα με τη σειρά του τον «αποτροπιασμό» για το έγκλημα. Και να μη γελιόμαστε ότι κι αν δείξει η ιατροδικαστική έρευνα – γιατί πολλοί προσβλέπουν στη βολική εκδοχή της αυτοκτονίας - πρόκειται ξεκάθαρα για ένα έγκλημα με πολλούς αυτουργούς. Και κάπου εδώ είναι που η ανάλυση όλης της κοινωνικής παθογένειας καταλήγει στην οικονομική κρίση, σαν ένα σφουγγάρι που σβήνει όλες τις προηγούμενες αμαρτίες και μπορεί να παρέχει νομιμοποιητικά επιχειρήματα υπεκφυγής της αλήθειας. Η ελληνική κοινωνία, όπως και οι περισσότερες κοινωνίες, κουβαλούσε αρκετή σκατοψυχιά και πριν την οικονομική κρίση. Αυτό που συντελέστηκε με την τομή της κρίσης και κυρίως της λιτότητας που επιλέχθηκε ως στρατηγική επίλυσης ήταν να καταστήσει το φασισμό ορατή πολιτική δύναμη , όχι μόνο στην αυτούσια περίπτωση της Χρυσής Αυγής αλλά στη γενικότερη τακτική ποινικοποίησης του αδύνατου που εκπορεύτηκε από το σύστημα εξουσίας αυτή την πενταετία. Μ’ αυτό τον τρόπο έστειλε ένα σινιάλο απενεχοποίησης της φασίζουσας συμπεριφοράς κι έστρωσε το δρόμο για να ξεδιπλωθεί το σκοτάδι στην καθημερινή πρακτική. Γι’ αυτό και σήμερα η επανακατοχύρωση και η υπεράσπιση της δημοκρατίας – όσο μεγάλο κόπο κι αν απαιτεί – έχει κυρίαρχη σημασία και πρέπει να διαπεράσει όλες τις βαθμίδες της πυραμίδας. Η αποφώνηση αναγκαστικά στο Μάνο Χατζιδάκι: « Ο νεοναζισμός, ο φασισμός, ο ρατσισμός και κάθε αντικοινωνικό και αντιανθρώπινο φαινόμενο συμπεριφοράς δεν προέρχεται από ιδεολογία, δεν περιέχει ιδεολογία, δε συνθέτει ιδεολογία. Είναι η μεγεθυμένη έκφραση – εκδήλωση του κτήνους που περιέχουμε μέσα μας χωρίς εμπόδιο στην ανάπτυξη του , όταν κοινωνικές ή πολιτικές συγκυρίες συντελούν, βοηθούν, ενισχύουν τη βάρβαρη και αντιανθρώπινη παρουσία του… Και το κακό ελλοχεύει , χωρίς προφύλαξη, χωρίς ντροπή. Ο νεοναζισμός δεν είναι θεωρία, σκέψη και αναρχία . Είναι μια παράσταση. Εσείς κι εμείς. Και πρωταγωνιστεί ο θάνατος» |
Όλα τα δάκρυα και οι κατάρες μας είναι χωρίς νόημα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΧωρίς κανένα νόημα.
Αν είχε ακούσει ο Βαγγέλης από την οικογένειά του και το σχολείο του (από το νηπιαγωγείο ήδη) τις φράσεις:
- ΝΑΙ, έχεις δικαίωμα να "είσαι λιγότερο άντρας".
- ΔΕΝ είναι προσβολή στην οικογένειά σου αν είσαι "λιγότερο άντρας".
- Έχεις δικαίωμα να μην είσαι και καθόλου άντρας, αν αυτό νιώθεις.
- Οι άνθρωποι εκφράζουν διαφορετικά το φύλο ή τη σεξουαλικότητά τους, και αυτό είναι απόλυτα σεβαστό.
- Δεν έχει δικαίωμα κανένας να σε στιγματίζει ηθικά για την έκφρασή σου. Ούτε η οικογένειά σου.
- Δεν είσαι υπόλογος. Δεν φταις σε κάτι. Είσαι μια χαρά έτσι όπως είσαι.
- Να είσαι περήφανος γι' αυτό που είσαι.
- Να διεκδικείς τα δικαίωμα στην έκφραση. Αυτό μας κάνει περήφανους ανθρώπους,
....
αν είχε ακούσει αυτές τις φράσεις, ίσως θα είχε μπορέσει να σταθεί στα πόδια του, να διεκδικήσει τα δικαιώματά του, να δει τους συμμάχους γύρω του, να ενδυναμωθεί.
Ίσως να ήταν εδώ τώρα.
Αν όμως δεν είχε ακούσει αυτές τις φράσεις, αν δεν τις είχε ζήσει, ως σχολικό και κοινωνικό βίωμα, τότε η ευθύνη για το θάνατό του αρχίζει να γίνεται πιο συγκεκριμένη.
Τα δάκρυα να λείπουν.
Υπάρχει συγκεκριμένο έργο να κάνουμε.
Αργούμε να καταλάβουμε ότι "κοινωνικοποίηση" δεν σημαίνει "συμμόρφωση".
Και έργο της εκπαίδευσης ΔΕΝ είναι η συμμόρφωση.
Petros Sapountzakis
ΑπάντησηΔιαγραφήΛυπηθείτε μας λίγο οι θεματοφύλακες του ήθους και της αλήθειας που από χτες λυσσάξατε να μας κουνάτε το δάχτυλο ότι είμαστε υποκριτές και αναίσθητοι και διπρόσωποι κι ότι ανασύρουμε βιώματα εκφοβισμού για λόγους αυτοπροβολής.
Κατ' αρχάς, ελεγκτή στον καημό και το πένθος μου δεν σηκώνω. Και ναι, έχει σημασία να μιλάμε για το bullying, μέχρι να γίνει αντιληπτό και αντιμετωπίσιμο στα μήκη και τα πλάτη. Και όχι, δεν είμαστε όλοι κλεισμένοι σ' ένα τσουβάλι αναισθησίας, κι ορισμένοι έχουμε πληρώσει ακριβά στην εφηβεία μας και όχι μόνο τη συμπαράσταση στον αδύναμο της τάξης και της κοινωνίας. Και καθώς το σημαντικότερο - και το μόνο - που μπορούμε να κάνουμε μετά τον τραγικό θάνατο του Βαγγέλη Γιακουμάκη είναι να μιλάμε ανοιχτά για την αποδοχή, κάντε μας τη χάρη κι αφήστε μας να φωνάξουμε ο καθένας την αλήθεια του.
Auguste Corteau
Και μιας και λεμε ολοι ιστοριες για τους νταηδες, ας πω κι εγω μια που θυμηθηκα χθες.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕχοντας παει σε 3 διαφορετικα δημοτικα σχολεια γιατι μετακομιζαμε συνεχεια, και μην εχοντας πολλους φιλους ετσι κι αλλιως (μου παιρνει ισως αρκετο χρονο να συνηθισω), μετα το 5ο δημοτικο Περαματος πηγα Γυμνασιο στον Πειραια, οπου και δεν ηξερα κανεναν απολυτως. Το κλιμα δεν με σηκωνε από την αρχη γιατι τα πιο πολλα παιδια ηταν παιδια ανωτερων ταξεων από αυτή του πατερα μου και τοτε ηταν της μοδας να σνομπαρουμε τα παιδια που δεν φορουσαν ρουχα μαρκες και τετοια. Επισης από μαθητης ξερολας και όλα-10 που ημουν στο δημοτικο, λογω κλιματος εγινα μαθητης του 16, μετα του 14 και γενικα του φοβαμαι-να-σηκωσω-το-χερι-μου και ας ηξερα να απαντησω, γιατι ενιωθα το κλιμα εχθρικο και αγνωστο. Και φυσικα υπηρχαν παιδια που το επιβεβαιωναν κάθε μερα, κανοντας και λεγοντας μου διαφορα. Συνεχιζοντας μετα στο λυκειο στο ιδιο σχολειο η κατασταση δεν αλλαξε και ημουν καπως σας τα απροσαρμοστα στο Breakfast Club, κοιτουσα τη δουλεια μου, δεν μιλουσα, δεν ειχα καλους βαθμους και σχεδιαζα ολη την ωρα χωρις να ενοχλω κανεναν, αλλα αυτό δεν σημαινε ότι δεν με ενοχλουσαν. Δεν ειχα πει σε κανεναν τιποτα γιατι ντρεπομουν, γιατι αυτά είναι προβληματα που λυνεις μονος σου. Κι όπως αλλα παιδια που τους συμβαινει αυτό, καποια στιγμη το μονο που ηθελα ηταν να πεθανω στον υπνο μου γιατι μου ειχαν πεσει όλα μαζεμενα. Όλα αυτά επι 6 χρονια, Γυμνασιο και Λυκειο.
Την τελευταια χρονια του Λυκειου καποια στιγμη ειχαμε κενο και, ενώ μας εβαζαν με το ζορι να καθομαστε στην αυλη στα κενα, εγω ειχα κατσει στην ταξη μονος μου, μιας και δεν ενοχλουσα κανεναν και σχεδιαζα. Εκει που σχεδιαζα μπηκε μεσα το αρχι-νταης και ματσο-κλοουν της ταξης και δηθεν αμεριμνα αρχισε να κοιταει τι κανω. Εγω δεν τον κοιτουσα, αλλα ειχε καρφωσει το βλεμμα του πανω μου, οποτε καποια στιγμη μετα από 5 λεπτα τον κοιταξα κι εγω.
«Τι κοιτας, μωρη χοντρη*;», μου λεει.
Ε, δεν ηθελα πολύ, εκεινη την ωρα τα ειδα όλα κοκκινα, πεταχτηκα πανω και αρχισα να τον κυνηγαω μεσα στην ταξη, του πεταξα 2 καρεκλες και 1 θρανιο και μαλλον από την εκπληξη του δεν σκεφτηκε να βγει από την ταξη (ισως γιατι ειχα πολύ καλα και γρηγορα αντανακλαστικα που δεν με ειχε δει να χρησιμοποιω ποτε), οποτε τον στριμωξα σε μια γωνια, του τραβηξα το ποδι ώστε να πεσει κατω, εβαλα το παπουτσι μου πανω από τη μυτη του και του ειπα να παρει πισω αυτό που ειπε αλλιως θα τον εβαζα να το γλυψει.
Εκεινος δεν θυμαμαι τι εκανε, νομιζω ειπε ναι, και όταν σηκωθηκε μου ειπε κατι του στυλ «ε καλα, μωρε, δεν σου ειπαμε και τιποτα…» και εφυγε. Από την επομενη μερα δεν με ξαναενοχλησε.
Φανταζομαι δεν το ειπε σε κανεναν ποτε, οπως δεν το ειχα πει ουτε εγω και ακομα και οι δικοι μου το εμαθαν πριν από 2 χρονια. Υπηρχαν και αλλα παιδια που τα ενοχλουσαν αυτος και αλλοι νταηδες, επειδη ηταν πολύ χοντρα κατά τι γνωμη τους, πολύ ψηλα, πολύ ψηλα και χοντρα, πολύ geeky, πολύ «γυναικωτοι», πολύ παιζω-κιθαρα-γιαυτο-με-γουσταρουν-οι-κοπελες.
Ποτε δεν ειχε γινει τιποτα, γιατι κανενας δεν μιλουσε. Μονο μια φιλη μου φανταζομαι το ειπε στους δικους της και εφυγε από το σχολειο γιατι δεν μπορουσε άλλο. Πολλες φορες το να πεις κατι δεν είναι επιλογη. Το «γιατι δεν ελεγε κατι;» είναι ευλογο ερωτημα, αλλα στο μυαλο του ανθρωπου που υφισταται bullying, το να πεις κατι μπορει να οδηγησει σε περισσοτερο bullying.
Αυτά.
*Τοτε ημουν ακομα στη ντουλαπα, φυσικα και κανεις δεν ηξερε τιποτα, εάν ειχα κανει coming out ως τρανς ανδρας νομιζω παιζει να με ειχαν διωξει και από το σχολειο.
Χάρρυ Σάξον
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
ΑπάντησηΔιαγραφήIakovos Vassiliou
ΑπάντησηΔιαγραφήΔιάβασα τόσα πολλά που αφορούσαν στον Βαγγέλη. Πολλά κι ενδιαφέροντα!
Θα ήθελα να διάβαζα κάπου την μάνα που περιγράφει την αγάπη της προς το ομοφυλόφιλο παιδί της, τον περήφανο πατέρα για τον κομμωτή γιο του, τον χαρούμενο αδελφό για τον καλλιτέχνη αδελφό του, τα σόγια για τον μακιγιέρ ανηψιό ή ξάδελφο, τους παππούδες για τον χορευτή εγγονό τους ...
Παντού σιωπή, η "ντροπή" της ιδιαιτερότητας κάτω από το πατάκι, λες και είναι σκόνη. Ο μεγαλύτερος -ίσως- εκφοβισμός προέρχεται από το ίδιο το οικείο περιβάλλον, πριν τον μοσχοπουλήσουμε στη Νικολούλη και πριν η θηριωδία της συσσωρευμένης στέρησης των συνεκδήμων μας μας οδηγήσει στους βάλτους και στα σκατόνερα, μέχρι να μας βρουν σε προχωρημένη αποσύνθεση ... έτςι να μας θυμούνται λίγες μέρες παραπάνω.
«Είναι ακριβώς το ίδιο. Νιώθω ότι το ξαναζώ από την αρχή. Όλα αυτά! Είπα δε γίνεται, τον ξέρω τον Βαγγέλη. Τον ξέρω! Εγώ το έζησα γενικά δηλαδή από το Δημοτικό μέχρι και το Γυμνάσιο. Στο Λύκειο είχε φτάσει η κατάσταση στο απροχώρητο γι' αυτό αναγκάστηκα στη μέση να αλλάξω σχολείο. Και στο στρατό, επίσης, νομίζω το έζησα στο έπακρο, στο τελευταίο στάδιο. Εκεί ήταν το χειρότερο. Αναγκάστηκα να διακόψω και τη θητεία μου, γιατί δεν μπορούσα πια να συνεχίσω να ζω αυτήν την καταπίεση».
ΑπάντησηΔιαγραφήΌπως ανέφερε ο νεαρός τραγουδιστής, όλα ξεκίνησαν λόγω των παραπανίσιων κιλών του. «Στο σχολείο με αποκαλούσαν παχουλό και με διάφορα επίθετα. Προσπαθούσαν να με αποκόψουν, να μη με κάνει κανείς παρέα. Αυτό με τον Βαγγέλη που έκανε παρέα με μικρότερους, και εγώ αυτό πάντα το είχα! Και εγώ εκεί έβρισκα διέξοδο. Και το πρόβλημα ποιο ήταν; Ότι ερχόντουσαν μετά οι συνομήλικοι που έβλεπαν ότι βρήκες διέξοδο και ότι δεν τους έχεις ανάγκη πια και προσπαθούσαν και εκεί να σου δημιουργήσουν πρόβλημα» ανέφερε και συνέχισε: «Εγώ έμαθα από πολύ μικρός, από το σπίτι μου, όταν βρίσκω έναν τοίχο μπροστά μου, όταν έχω ένα πρόβλημα, να το προσπερνώ, να βρίσκω μια άλλη πόρτα και να συνεχίζω. Και νομίζω γι' αυτό κατάφερα σήμερα να είμαι υγιής και να είμαι καλά στη ζωή μου! Γιατί πολλές φορές είχε έρθει η στιγμή που ήθελα να σηκωθώ να φύγω, να ξεφύγω από όλο αυτό το πράγμα που ζούσα. Με κρατούσαν σας λέω και μου έβαζαν και εμένα νόμισμα στο στόμα με το ζόρι για να τραγουδήσω. Αυτό το juke box μπορεί πρώτη φορά να το άκουσε το ευρύ κοινό, ωστόσο υπάρχει και γίνεται»
Στο στρατό τα καψόνια ήταν περισσότερα και σοβαρότερα, αφού, όπως υποστήριξε, παραλίγο να πέσει θύμα βιασμού.
«Στο στρατό έζησα το αποκορύφωμα. Εκεί βρίσκουν τους πιο αδύναμους χαρακτήρες, τους πιο μαζεμένους, αυτούς που δεν έχουν μάθει να λύνουν τις διαφορές τους με καβγά, με βρισίδι, με ξύλο–είμαι σίγουρος ότι έτσι ήταν κι ο Βαγγέλης- και προσπαθούν να νιώσουν πιο ισχυροί πάνω τους. Εμένα στο στρατό, αυτό που ξεχείλισε το ποτήρι...πήγαν να με βιάσουν. Ελπίζω και εύχομαι να μην το έζησε ο Βαγγέλης αυτό το πράγμα. Και τους κατήγγειλα. Και δεν ερχόταν κανείς να με στηρίξει, ενώ είχαν δει άλλα παιδιά τι έγινε. Το γλίτωσα, τα κατάφερα, βρήκα τη δύναμη, τους κατήγγειλα και οι γονείς μου ήταν εκεί και με στήριξαν. Και κατάφερα και ξέφυγα από όλο αυτό. Αλλά δεν είμαστε όλοι δυνατοί χαρακτήρες. Αυτό το παιδί αποκλείεται να άντεξε αυτό το πράγμα. Όλα αυτά τα πράγματα σε οδηγούν εκεί, δυστυχώς! Τον καταλαβαίνω. Λυπάμαι που το λέω αλλά το καταλαβαίνω! Υπάρχουν πολλοί Βαγγέληδες!»
Όσο για το που έβρισκε ο ίδιος σωτηρία; «Ξεσπούσα πολύ στη μουσική. Πήγαινα στο σπίτι, κλεινόμουν στο δωμάτιό μου, έπαιζα πιάνο, ώρες ατελείωτες. Το μόνο καλό είναι ότι όταν πήγαινα στο σπίτι μιλούσα με τους γονείς μου»
Μαυρίκιος Μαυρικίου,
τραγουδιστής