Ομογονεϊκότητα, μια ( νέα ) πραγματικότητα

Του Σωτήρη Βανδώρου

Η τέλεση των πρώτων γάμων ομοφύλων στις αρχές Ιουνίου [2008*] προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις. Από τις πιο ενδιαφέρουσες ήταν αυτή που διατυπώνεται συνθηματικά ως εξής: «ναι στην αναγνώριση της συμβίωσης, όχι στα παιδιά». Δηλαδή, αρκετοί είναι αυτοί που αποδέχονται το να απολαμβάνει ένα ζευγάρι ομοφυλόφιλων τα ίδια νομικά και ουσιαστικά δικαιώματα με τους υπόλοιπους, με εξαίρεση το να κάνει ή να υιοθετήσει παιδιά.

Συχνά, αυτή η αντίρρηση θεμελιώνεται στο επιχείρημα ότι βλάπτεται το τέκνο ή τα τέκνα. Όμως πώς ακριβώς προκύπτει αυτή η βλάβη; Μια απάντηση είναι ότι λόγω ακριβώς της «ιδιόμορφης» σύνθεσης της οικογένειας, το παιδί πιθανόν να αντιμετωπίσει την κοινωνική απόρριψη. Ας πούμε, μπορεί να εισπράττει πειράγματα από τους συμμαθητές του. Αυτό, ωστόσο, είναι ένα αντιδραστικό επιχείρημα. Διότι αν το πάρουμε τοις μετρητοίς, ούτε ένα ζευγάρι μαύρων που ζει στη χώρα μας θα πρέπει να αποκτήσει παιδί, διότι θα τύχει ρατσιστικής αντιμετώπισης. Γενικότερα, αν υιοθετούσαμε αυτό το σκεπτικό, κάθε ζευγάρι με αποκλίνοντα κοινωνικά χαρακτηριστικά από αυτά της πλειονότητας θα έπρεπε να παραμείνει άτεκνο.

Μια σοβαρότερη, ίσως, αντίρρηση είναι αυτή που επικεντρώνεται στο οικογενειακό πλαίσιο κι όχι στο ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον. Σύμφωνα με αυτήν, το παιδί χρειάζεται για την ομαλή πνευματική και ψυχική του ανάπτυξη να ανατραφεί έχοντας ένα αντρικό κι ένα γυναικείο πρότυπο, με αντίστοιχους ξεκάθαρους και διακριτούς ρόλους. Διαφορετικά, μπορεί να του προκληθούν σύγχυση ή και σοβαρά ψυχικά τραύματα. Αλλά, πώς ακριβώς τεκμηριώνεται αυτή η υπόθεση; Στο κείμενό του που περιλαμβάνεται στη συλλογή «Γυναίκες, φύλο, κοινωνίες» ο Eρίκ Φασέν μάς πληροφορεί ότι οι σχετικές έρευνες σε Η.Π.Α. και Γαλλία διαψεύδουν τις ανησυχίες όσον αφορά την ψυχική ανάπτυξη των παιδιών των ομοφυλόφιλων. Στο βιβλίο της «Η ιστορία του γάμου» (εκδ. Πολύτροπον 2008) η Στέφανι Κουντς αναφέρει ότι το 2002, η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής ζήτησε να νομιμοποιηθεί η υιοθεσία από ομοφυλόφιλο σύντροφο που συμβιώνει με βιολογικό γονιό του παιδιού, ενώ το 2004, η Αμερικανική Ένωση Ψυχολόγων επικρότησε τους γάμους ομοφυλόφιλων.

Έχει ενδιαφέρον ότι, όπως αναλύει ο Φασέν, οι διεκδικήσεις των γκέι και των λεσβιών της δεκαετίας του ‘70 εστίασαν στην κατάκτηση της σεξουαλικής ελευθερίας τους. Αυτή εν πολλοίς κατακτήθηκε, αλλά ταυτόχρονα «γκετοποίησε» τη σχετική ομάδα του πληθυσμού. Ήταν το ΑIDS και οι συνέπειές του που συνέβαλαν στο να αναγνωριστεί ότι η ομοφυλοφιλία δεν είναι απλώς μια εξατομικευμένη πρακτική, αλλά εντάσσεται σε κοινωνικούς δεσμούς και παράγει κοινωνικούς δεσμούς. Έτσι, μόλις το 1996 η σχετική ένωση στη Γαλλία επινόησε τη λέξη ομογονεϊκότητα, εκδηλώνοντας το ενδιαφέρον για τα γονεϊκά δικαιώματα των ομοφυλόφιλων και καταγράφοντας παράλληλα μια νέα κοινωνική συνθήκη∙ μια λέξη που εικάζουμε ότι θα χρησιμοποιείται σιγά-σιγά και στη χώρα μας.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, 17 ΜΑΪΟΥ 2013 10:37

 Γυναίκες, φύλο, κοινωνίες - Τι γνωρίζουμε σήμερα
 Μargaret Maruani (επιμέλεια)
 Μτφρ. Πελαγία Μαρκέτου
 Εκδόσεις Μεταίχμιο, 2008
 Τιμή €34,00, σελ. 618

* Πρώτη δημοσίευση στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής, 24/8/2008. Αναδημοσιεύεται με αφορμή τη σημερινή (17 Μαΐου) Ημέρα κατά της ομοφοβίας.

Διαβάστε επίσης:

• Οι άντρες γράφουν την Ιστορία
• Έρωτας & σεξουαλικότητα