Milestone on a long, arduous journey
By Constantinos Psillides
The story of the gay movement in Cyprus reflects that of the gay movements throughout the western world: prosecution, followed by decades of civil right protests, opposition by society, reluctant acceptance and finally mainstream approval.
Cyprus’ first Gay Pride Parade that took place in Nicosia on Saturday is the first sign that the most religious country in the EU – according to the Euro barometer – has taken its first step towards the last stage of that journey.
In Cyprus the story of the gay movement has been closely connected with the struggle of one man, Alexandros ‘Alecos’ Modinos.
An icon for the gay community and the first openly gay activist, Modinos, now 81, almost singlehandedly brought about the decriminalisation of homosexuality and ushered in a new era for the gay community.
On Saturday, over 20 years since he took up the mantle of gay rights activism, Modinos saw for the first time the rainbow flag waving in the streets of his country’s capital.
“This is a dream coming true. I have dreamt for this moment for 20 years. Nothing can keep me from attending,” he told the Sunday Mail, congratulating the “younger generation for making this a reality”.
Modinos said that what made him most happy was that people who had nothing to do with gay rights would also attend.
“I was told that they were coming only because they believe in individual human rights. I have nothing but respect for them.
I think it’s a definite sign that our society is changing,” he said.
That journey to change, however, has been long and arduous.
Laws explicitly banning homosexuality were first introduced by the British in 1885. While homosexuality was also forbidden under Ottoman rule, under penalty of death, it was the British that first criminalised homosexuality by law.
The law remained in place unchallenged after the island’s independence in 1960, until 1987 when Limassol based architect Modinos officially founded the Cypriot Gay Liberation Movement (AKOK) asking for homosexuality to be decriminalised.
Modinos infuriated the establishment, which was still heavily influenced by the church, as he sought the justice he wanted not from a Cypriot court but from a European one.
In 1993 came the first, landmark victory for the gay rights movement. The European Court of Human Rights (ECHR) slammed Cyprus by ruling that the country was violating Modinos’ right to a private life and ordered that homosexuality be decriminalised.
By setting the island on a course where homosexuality had to be decriminalised, Modinos went from a quirky figure to a full-blown enemy of the establishment.
Archbishop Chrysostomos I (left), predecessor of the present Archbishop, Chrysostomos II, missed no chance to rail against homosexuality in general and Modinos in particular. Indeed, he would go on to use the word “Modinos” as a euphemism for “homosexual”.
In 1996, the Church of Cyprus was rocked by the scandal of Archimandrite Pankratios Meraklis, who was the favourite to become bishop of Morphou.
Chrysostomos indirectly accused Pankratios of homosexual behaviour, by claiming he was guilty of a “moral offence” and that AIDS would spread had Pankratios been elected bishop.
Chrysostomos famously said that had Pankratios had his way “all of us would become Modinos”. Needless to say, the activist had absolutely nothing to do with the election.
Despite huge support from his congregation who almost brought down the gates of the Archbishopric, the disgraced Pankratios left the church and now lives in isolation in a small village in rural Nicosia.
But while risking the wrath of the church was unthinkable for the state, risking EU membership was even worse.
The government found itself caught between a rock and a hard place when, in April 1998, the Council of Europe (CoE) made it perfectly clear that Cyprus had to comply with the ECHR ruling and decriminalise homosexuality.
“If the law is not changed by May there will be repercussions because the government will have run out of excuses for postponing it,” said Cyprus’ then permanent representative at the CoE, Thalia Petridou.
The news did not go down well with the Church.
“Only enemies of our nation would endorse decriminalisation of homosexual acts,” said the Archbishop upon hearing the CoE decision, adding that a fight against homosexuality was imperative to Cyprus’ national and religious survival.
“If we don’t stand firm and tell Europe this does not conform, not only to Christ’s religion, but also to the moral standpoint of our nation, eventually they will come and tell us to be homosexuals in order to be accepted into Europe,” he said.
But the House had no choice and finally decriminalised homosexuality in 1998. The amendment passed even though a large number of MPs walked out in protest and joined a large a crowd outside the House, demanding that the amendment was not passed.
While this was a historic moment, the activists weren’t ecstatic. The House might have decriminalised homosexuality but the new legislation included the offensive term “unnatural licentiousness” which the gay community strongly objected to.
It took the House another two years to amend the offending term, which they replaced with the phrase “intercourse between men”, and, true to form, many MPs again walked out in protest so they wouldn’t have to vote.
While Modinos and the whole of gay community were thrilled that they had won their struggle to decriminalise homosexuality, they now faced an uphill battle to secure equal rights.
First item on the agenda was civil partnerships.
The mantle of activism now passed to the younger generation, whose first step was to establish an advocacy group called “ACCEPT- LGBTI Cyprus”.
The mantle of activism now passed to the younger generation, whose first step was to establish an advocacy group called “ACCEPT- LGBTI Cyprus”.
Taking a page from Modinos’ playbook, members of the LGBTI community (Lesbian, Gay, Bisexual, Transgender/Transsexual, Intersex) filed complaints with the Ombudswoman office, asking that the ban on gay marriages be lifted through legal means.
While reaction to the subject had somewhat subsided over the years, DISY MP Andreas Themistocleous brought the issue front and centre during a radio talk show in 2010.
Faced with the proposition that the state should allow gay marriage because gay people are part of the community, the DISY MP responded by asking whether the state should legalise the actions of paedophiles, necrophiliacs and those who engage in bestiality, simply because they exist in a society.
The comment sparked an immediate reaction from the LGBTI community, who proceeded with lobbying for a legal amendment allowing civil partnerships.
The lobbying seemed to bear fruit in 2013, when then Interior Minister Eleni Mavrou agreed to draft a bill allowing for civil partnerships. President Nicos Anastasiades also pledged during his election campaign that his government would establish civil partnerships.
But, once again, the state has elected to drag its feet. Present Interior Minister Socratis Hasikos scrapped Mavrou’s proposed bill a year after it was drafted, arguing that his predecessor hadn’t followed proper procedure.
The minister assured the LGBTI community that a bill would be introduced to the House, no later than April 2014. A deadline that has, of course, been missed.
In an effort to further promote their cause, the LGBTI community decided on February 5 to go ahead and plan the first ever Gay Pride Parade in Cyprus.
Inevitably, the news did not go down well with the Church.
Just last month, the Holy Synod issued a statement, calling homosexuality “an affliction and a moral downfall.”
Mirroring the views of the previous Archbishop, the church maintained that all homosexuals were “misled” and “confused” and that “their affliction should be properly treated”.
The Synod said homosexuality has led to a global lax in morality, which in turn has led to “tragic results such as an increase in divorce, paedophilia, people dying of AIDS, families torn apart, the unnatural adoption of children and many more.”
But whereas similar comments back in the 1990s barely raised the public’s eyebrows, the church’s statement this time backfired.
The statement was heavily criticised by the media and drew such a reaction from the public that Bishop Isaias of Tamasos had to issue a second statement the following day, on behalf of the church. The second statement still rejected homosexuality but it was far more “loving” than the first.
“While the church accepts everybody, irrespective of their passions, beliefs, and behaviours, and affords them the help they need, it rejects and condemns sin and that is why when God forgives a sinner, he advises him and tells him to go and sin no more,” said Isaias.
And what of Modinos? The activist has been hailed as a pioneer and in December 2013 he was honoured for his contribution to the struggle for individual human rights by the government and the European Union.
Then government spokesman Christos Stylianides said that Modinos had stood up for what was right in difficult times and liberated Cypriot society.
A teary-eyed Modinos sat in the front row while Cyprus and EU officials took the stand and explained how instrumental his struggle was for the promotion of human rights on the island.
“For me, the word Modinos brings into mind courage, a fighting spirit, gentleness, and the effectiveness of legal pursuit through the European courts. Alecos Modinos became the symbol of individual human rights pursuit against an oppressive state,” said well-known lawyer Achilleas Demetriades, who had represented Modinos in court.
With the Gay Pride Parade now a thing of the past, the struggle for equal rights still lies ahead.
Following civil partnerships, the next “fortress” to be taken is undoubtedly child adoption by same-sex couples.
At the moment society seems to be strongly against it and the politicians even more so. But if history has taught us anything, it is that when it comes to human rights, opposition always comes before acceptance.
Κάτι ασυνήθιστο συνέβη χτες στην Κύπρο. Ούτε ένας ούτε δύο, αλλά 4.500 άνθρωποι περπάτησαν στους δρόμους της Λευκωσίας (μια χώρα που δεν βλέπει σχεδόν ποτέ διαδηλώσεις), ζητώντας κάτι που σε πολλούς μοιάζει αυτονόητο. Να χωρέσουν κι αυτοί στην πόλη τους. Να χωρέσουν επιτέλους στη ζωή τους.
Κάποιοι άνθρωποι δε χωράμε στη ζωή μας. Ή, μάλλον, η ζωή που φτιάχνουν οι άλλοι για μας μάς πέφτει απάνθρωπα στενή. Σαν να πρέπει όλη σου τη ζωή να φοράς τρία νούμερα μικρότερο παπούτσι. Πολλοί το καταφέρνουμε, αλλά με πολύ πόνο. Πετσοκοβόμαστε μέσα μας για να χωρέσουμε στα «σωστά» και «κανονικά» πρότυπα που μας φοράνε οι άλλοι.
Υπάρχουν όμως και άνθρωποι που λένε όχι! Φτάνει! Επειδή γεννήθηκα γκέι δε σημαίνει ότι πρέπει να ζω μισή ζωή, κουτσουρεμένους έρωτες, κρυμμένους και ενοχικούς. Να αναγκάζομαι να θυμάμαι όλα τα ψέματα που λέω προκειμένου να επιβιώνω και να χωράω στα κουτάκια που με βάζουν οι άλλοι.
Αυτοί οι άνθρωποι (και οι πανέμορφοι σύμμαχοί τους) στις 31 Μαΐου, παρέλασαν στους δρόμους της Λευκωσίας για πρώτη φορά. Είδα χιλιάδες πλατιά χαμόγελα, πρόσωπα να λάμπουν από τη δύναμη που φούσκωνε μέσα τους· από την περηφάνια του να περπατάς ολόκληρος στους δρόμους της πόλης σου.
Είδα, επίσης, πάρα πολλά δάκρυα. Δάκρυα πόνου, για τα χρόνια μοναξιάς, όταν πίστευες ότι ήσουν ο μόνος «τέτοιος» στον κόσμο. Δάκρυα για τις βρισιές και το ξύλο που έτρωγες επειδή ήσουν αλλιώτικος· δάκρυα για τα λόγια αγάπης που ποτέ δεν τόλμησες να αρθρώσεις, επειδή ήταν απαγορευμένα. Αλλά και δάκρυα βαθιάς συγκίνησης, γιατί τώρα πια δεν είσαι μόνος, τώρα πια περιστοιχίζεσαι από αγάπη και νοιάξιμο.
Αυτό που συνέβη στις 31 Μαΐου 2014 στη Λευκωσία δεν είναι άλλο ένα φεστιβάλ γκέι περηφάνιας. Είναι κάτι πολύ πιο δυνατό και σημαντικό. Είναι μια ένωση ανθρώπων που πιστεύουν σ’ ένα πιο ανθρώπινο αύριο, σε μια κοινωνία που τους χωράει όλους.
Στο πράιντ γνώρισα επίσης γυναίκες, στρέιτ, που τραβάνε τον δικό τους Γολγοθά, σε μια κοινωνία που τους φοράει πολύ στενά κουστούμια, με βαριές τιμωρίες για όποια ξεστρατίσει από το «φυσιολογικό»: περιορισμένη σεξουαλική επιθυμία, οπωσδήποτε γάμο και παιδιά. Δεν είμαστε μόνο τα γκέι, αμφί και τρανς άτομα που δεν χωράμε σ’ αυτή τη μισαλλόδοξη κοινωνία.
Υπήρξαν, βέβαια, και αντιδιαδηλωτές. Άνθρωποι με μίσος στα πρόσωπα. Άνθρωποι που σηκώθηκαν χτες το πρωί, αποφασισμένοι να ξοδέψουν χρόνο και χρήμα για να πάνε να πούνε –με το ζόρι– σε άλλους ανθρώπους πώς να ζούνε τη ζωή τους! Τι αξιοθρήνητα ανθρωπάκια…
Η πιο συγκινητική στιγμή για μένα ήταν όταν γνώρισα μια κοπέλα που κρατούσε ένα πρόχειρο, φτιαγμένο στο χέρι πλακάτ, στο οποίο έγραφε: Walking for those who can’t (yet). Ναι, χτες στην παρέλαση γκέι περηφάνιας περπατήσαμε και για όλους όσους ακόμα φοβούνται να αγαπήσουν τον εαυτό τους όπως είναι πραγματικά, για όλους όσους ακόμα δε χωράνε στη ζωή τους.
Σε αυτούς και αυτές αφιερώνω τα χθεσινά μου βήματα και δάκρυα.
LGBT History being made in Cyprus
31/05/2014
This is a historic day for a country that now achieves a crucial moment of visibility for LGBT people. It shows the strength of the mobilisation for equality in Cyprus and the need to affirm that LGBT rights are human rights. It is also a historic moment for the European Union: all EU countries will now have had Pride marches.
The March is organised by Accept-LGBT Cyprus and supported by the EU representation in Cyprus and by the Mayor of Nicosia, among many others. The Board of ILGA-Europe will participate in the March in support of our Cypriot colleagues and in recognition of their continued efforts to advocate for the LGBT community.
Evelyne Paradis, Executive Director of ILGA-Europe, stated that “over the course of the last five years, the strength of the movement in Cyprus has grown substantially and showed that Cyprus is affirming its will to be on the right side of history”.
Gabi Calleja, Co-Chair of the Board of ILGA-Europe, added that “political leadership is now needed in support of LGBTI rights and an emerging LGBT community. One important step is to take concrete actions in implementing the Civil Partnership Bill that would give the necessary legal recognition to same-sex couples and their families.”
Paulo Côrte-Real, Co-Chair of the Board of ILGA-Europe, concluded that “this March is proof that freedom of expression is a human right that can be enjoyed across the European Union and it is both moving and encouraging to see that mobilisation by civil society has the power to drive sustainable change”.
The March is organised by Accept-LGBT Cyprus and supported by the EU representation in Cyprus and by the Mayor of Nicosia, among many others. The Board of ILGA-Europe will participate in the March in support of our Cypriot colleagues and in recognition of their continued efforts to advocate for the LGBT community.
Evelyne Paradis, Executive Director of ILGA-Europe, stated that “over the course of the last five years, the strength of the movement in Cyprus has grown substantially and showed that Cyprus is affirming its will to be on the right side of history”.
Gabi Calleja, Co-Chair of the Board of ILGA-Europe, added that “political leadership is now needed in support of LGBTI rights and an emerging LGBT community. One important step is to take concrete actions in implementing the Civil Partnership Bill that would give the necessary legal recognition to same-sex couples and their families.”
Paulo Côrte-Real, Co-Chair of the Board of ILGA-Europe, concluded that “this March is proof that freedom of expression is a human right that can be enjoyed across the European Union and it is both moving and encouraging to see that mobilisation by civil society has the power to drive sustainable change”.
accept - Cyprus LGBT1η Πορεία Υπερηφάνειας Κύπρου | 1st Cyprus Pride Parade |
Kıbrıs Birinci Onur Yürüyüşü:
ΣΗΜΕΡΑ ΚΑΤΙ ΑΛΛΑΖΕΙ
Έστω και λίγο, αλλάζουμε τον κόσμο για εμάς τους ίδιους, αλλά και για τους επόμενους που θα ακολουθήσουν.
Έστω και λίγο, αλλάζουμε τα στεγανά και τις νοοτροπίες.
Έστω και λίγο, η κοινωνία μας αλλάζει προς το καλύτερο.
Σήμερα θα συναντηθούμε όλοι στην Πλατεία Ελευθερίας στις 17:00, και θα υψώσουμε το Ουράνιο Τόξο μαζί με τις φωνές μας, για να ζητήσουμε τα αυτονόητα: τα ίδια δικαιώματα που έχουν όλοι οι πολίτες και είναι πανανθρώπινα. Που θα πει πως δεν επιδέχονται εξαιρέσεων.
Μαζί μας θα είναι η Αντιδήμαρχος Λευκωσίας, ο Οργανισμός Νεολαίας Κύπρου, το Γραφείο της Επιτρόπου Διοικήσεως, το Γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στη Κύπρο, η Αντιπροσωπία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Κύπρο, η ολομέλεια του Συμβουλίου της ILGA Europe, το ΑΚΕΛ, το ΔΗΣΥ, ΕΔΕΚ, το Κίνημα Οικολόγων, οι Ύπατες Αρμοστείες της Αυστραλίας και της Μεγάλης Βρετανίας, και του Καναδά οι Πρεσβείες της Αυστρίας, Βραζιλίας, Δανίας, ΗΠΑ, Ισπανίας, Ισραήλ, Ιταλίας, Νορβηγίας, Ολλανδίας, Πορτογαλίας Σουηδίας και Φινλανδίας, του Συμβουλίου Νεολαίας Κύπρου, του Κυπριακού Συνδέσμου Οικογενειακού Προγραμματισμού, του Hope For Children. αλλά και πολλών άλλων οργανώσεων. Μαζί μας θα ενώσει τη φωνή της και η Άννα Βίσση και θα περπατήσει σήμερα μαζί μας.
Έχουμε επίσης την πλήρη συμπαράσταση και προσοχή της Αστυνομίας Κύπρου η οποία θα επιβλέπει και θα συνοδεύει την Πορεία μας, αλλά και τους εορτασμούς που θα προηγηθούν και θα ακολουθήσουν.
Ευχαριστούμε όλους τους εθελοντές και τα μέλη μας που αφιέρωσαν μεγάλο μέρος της καθημερινότητάς τους για πολύ καιρό, για να μπορέσουμε να είμαστε σήμερα εδώ.
Ευχαριστούμε όλους τους υποστηρικτές που βρήκαν το θάρρος να περπατήσουν μαζί μας και να διεκδικήσουν μαζί μας μια καλύτερη κοινωνία, πιο ανοικτή και πιο δεκτική.
Ευχαριστούμε και όλους τους φίλους που ένιωσαν την ανάγκη να περπατήσουν σήμερα μαζί μας γιατί πιστεύουν στο πανανθρώπινο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τα διεκδικούν εξ’ ίσου για όλους: μειοψηφία και πλειοψηφία.
Σας ευχαριστούμε όλους που ενώνετε μαζί μας τη φωνή σας και μετατρέπετε το όνειρο των λίγων σε πρωτόγνωρη πραγματικότητα για όλους.
Σε όσους προσπαθήσουν να μας προκαλέσουν, απαντάμε με το Ουράνιο Τόξο και με σύνθημα την (Ίδια) Αγάπη για Όλους. Τα δικά μας τα συνθήματα δεν εμπεριέχουν μίσος και μισαλλοδοξία. Οι δικές μας αξίες είναι πανανθρώπινες, ευγενικές και χωρίς αποκλεισμούς.
Σήμερα κάτι αλλάζει.
Και για εμάς και για τους άλλους.
Σήμερα γράφουμε ιστορία.
Είμαστε περήφανοι που το ζούμε.
Οι Συντηρητικοί της Κύπρου Έχουν Εκνευριστεί με το Πρώτο Gay Pride στην Λευκωσία
Σε λίγα εικοσιτετράωρα (31η Mαΐου) η Κύπρος θα κάνει και επισήμως πλέον το πρώτο gay pride parade στην ιστορία της. Μέχρι να συμβεί όμως αυτό οι αντιδράσεις ήταν ποικίλες. Η Ιερά Σύνοδος από τη μία χαρακτήρισε την LGBTQ κοινότητα ως κάτι άρρωστο και διεφθαρμένο που αρνείται να την αναγνωρίσει, ενώ celebrities ανά την υφήλιο στέλναν μηνύματα και video συμπαράστασης προς τους Κύπριους ομοφυλόφιλους. Χριστιανικές οργανώσεις δήλωσανπως θα κάνουν αντι-gay διαδηλώσεις την ίδια ώρα με το gay pride parade, ενώ γονείς στέλναν μηνύματα συμπράστασης στον αγώνα για το δικαίωμα πραγματοποίησης του gay pride.
Ενδιαφέρον στην όλη υπόθεση με τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων στην Κύπρο, είναι το γεγονός ότι ήταν η τελευταία χώρα της Ευρώπης που αναγνώρισε δια νόμου ότι η ομοφυλοφιλία δεν είναι παράνομη. Πριν από περίπου πέντε μήνες το να έχεις ερωτικές σχέσεις με άντρα του ιδίου φύλου στην Κύπρο μπορεί να τιμωρούνταν μέχρι και με πέντε χρόνια φυλάκισης. Για τις γυναίκες βέβαια, αξίζει να σημειωθεί ότι δεν υπάρχει νομικό πλαίσιο. Προφανώς η ομοφυλοφιλία μεταξύ γυναικών δεν υφίσταται σύμφωνα με τους Κύπριους νομοθέτες.
Την ίδια στιγμή που απασχολεί το εάν πρέπει ή όχι να γίνει το gay pride στην Κύπρο, δύο νέα νομοθετικά πλαίσια που αφορούν στα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων είναι προς συζήτηση. Το ένα είναι το σύμφωνo συμβίωσης μεταξύ ανθρώπων του ιδίου φύλου και η ποινικοποίηση του λόγου μίσους ενάντια στους ομοφυλοφίλους. Πράγμα που σημαίνει ότι η Κυπριακή κυβέρνηση είναι διατεθειμένη να συζήτησει και να προχωρήσει σε αποφάσεις αλλά ταυτόχρονα δεν παίρνει θέση στα λόγια της Εκκλησίας. Η Κύπρος είναι μία ενδιαφέρουσα περίπτωση όσον αφορά την σχέση και ισχύ της εκκλησίας στα θέματα της χώρας, καθώς ο Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος έχει πάρει επανειλημένως ανοιχτά θέση σε ζητήματα οικονομικο-πολιτικά αλλά και όπως φαίνεται τώρα κοινωνικά.
Ανάμεσα στους celebrities που πήραν θέση μέσω των ΜΜΕ και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης είναι και ο Βρετανός ηθοποιός Stephen Fry. Ανοιχτά ομοφυλόφιλος και ο ίδιος και έχοντας μιλήσει και παλέψει και στο παρελθόν για τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων και ειδικότερα την κατάσταση της Ρωσίας, δήλωσε στην Cyprus Daily ότι καλεί την Εκκλησία της Κύπρου να αναγνωρίσει αυτόν τον πολιτισμένο, ανοιχτό και μορφωμένο κόσμο. Τελειώνοντας τους κάλεσε να αναγνωρίσουν την μη απειλητική φύση της ομοφυλοφιλίας. Το πρώτο Κυπριακό gay pride parade δεν είναι ‘μία’ ευκαιρία αλλά ‘η’ ευκαιρία της Κύπρου να βγάλει από πάνω της τα τελευταία ψίγματα ρατσισμού προς το πρόσωπο όλης της LGBTQ κοινότητας.
Ο Harry Mavromichalis, σκηνοθέτης που αυτή τη περίοδο πραγματοποιεί ένα ντοκιμαντέρ για την ηθοποιό Ολυμπία Δουκάκις, είχε την χαρά να δει μέσω mail μία επιστολή συμπαράστασης από τον πατέρα του όπου μιλάει για το ήθος και ποιόν του γιου του και προτρέπει εν συνεχεία τον κόσμο να συμπαρασταθεί στα συμμετέχοντες στο gay pride. Εγώ προσωπικά, κρατώ αυτη τη πρόταση: «Ταυτοχρόνως θα ήθελα να καλέσω όλο τον κόσμο να εκδηλώσει την συμπαράσταση του σε χιλιάδες παρεξηγημένους συμπατριώτες μας και εκατομμύρια συνανθρώπων μας που μεσαιωνικές και αθεϊστικές αντιλήψεις τους σπρώχνουν στην δυστυχία, στην μιζέρια, στην καταφρόνηση και πολλές φορές στην αυτοκτονία.»
Mιλήσαμε με τους διοργανωτές του 1ου Gay Pride από τον οργανισμό Accept LGBTQ Cyprus
VICE: Η Κύπρος είναι μία ιδιάζουσα περίπτωση όσον αφορά την κοινωνικοπολιτική κατάσταση και ιστορία. Πώς έχει αντιμετωπίσει η Τουρκική πλευρά το θέμα από τη στιγμή που η Βόρεια Κύπρος ήταν η τελευταία περιοχή στην Ευρώπη που αποποινικοποίησε το σεξ μεταξύ ομοφυλοφίλων;
ACEPTCY: Κατ' ακρίβεια ο νόμος που καθιστούσε την ομοφυλοφιλία ποινικό αδίκημα στο βόριο μέρος της Κύπρου ήταν θεωρητικά σε ισχύ αλλά εφαρμοζόταν σε πολύ σπάνιες και εξειδικευμένες περιπτώσεις. Μέχρι και σήμερα εκκρεμεί να υπογράψει το νέο νομοσχέδιο που αποποινικοποιεί την ομοφυλοφιλία ο Τουρκοκύπριος ηγέτης κ. Έρογλου ο οποίος προφανώς εσκεμμένα κωλυσιεργεί. Αυτή είναι χωρίς αμφιβολία μια από τις μεγαλύτερες νίκες για τους Κύπριους ΛΟΑΤΙ αλλά και για τους απανταχού υποστηρικτές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η ΛΟΑΤΙ κοινότητα στο βόριο μέρος της Κύπρου προσπαθεί να οργανωθεί και να βοηθήσει, βοηθώντας παράλληλα και τον εαυτό της, σε αυτή μας την προσπάθεια για διεκδίκηση ισότητας σε ολόκληρο το νησί. Υπάρχει και στο βόριο μέρος του νησιού οργάνωση που προωθεί τα ΛΟΑΤΙ δικαιώματα (Queer Cyprus Association) με την οποία έχουμε συνεργαστεί. Ορισμένες από τις εκδηλώσεις μας γίνονται στα εδάφη του βορίου μέρους και άλλες εντός της νεκρής ζώνης με δικοινοτικό χαρακτήρα.
Πόσο κόσμο περιμένετε κατα προσέγγιση στο gay pride;
Αρχικά οι προβλέψεις μας ήταν σχετικά αρκετά χαμηλές. Δεν θα περιμέναμε περισσότερα από 300 άτομα τη μέρα της πορείας. Στη συνέχεια είδαμε την πορεία υπερηφάνειας να αγκαλιάζεται από πολλά περισσότερα άτομα. Επίσημους, αντιπροσωπίες κομμάτων, ΜΚΟ, και άλλους. Κάτι το οποίο είναι ιδιαίτερα ελπιδοφόρο. Θα μπορούσα να πω με επιφύλαξη πάντα ότι τα 800 άτομα είναι ένας εφικτός αριθμός. Χωρίς να σημαίνει φυσικά ότι η μη επίτευξη αυτού του στόχου θα σήμαινε αποτυχία και θα μας απογοήτευε. Η δουλειά έχει ήδη γίνει, το θέμα ζυμώνεται στα μυαλά της κοινωνίας, προβάλλεται όλο και περισσότερο και είναι βέβαιο πως ο μόχθος του καθενός θα αποδώσει καρπούς.
Γιατί ενοχλεί το gay pride;
Πιστεύω πως είναι γνωστό ποιοι ενοχλούνται με τέτοια φεστιβάλ. Δεν διαφέρουμε κοινωνικοπολιτικά και τόσο πολύ εντέλει Κύπρος και Ελλάδα. Ενοχλούνται πολιτικές παρατάξεις ακροδεξιών και φασιστικών ιδεολογιών και επίσης ενοχλείται και η εκκλησία. Αυτοί οι δύο παράγοντες είναι βασικά που εκφράζονται ανοικτά και επίσημα ενάντια στο φεστιβάλ μας. Οι λόγοι για τους οποίους ενοχλούνται είναι φυσικά γνωστοί, εφόσον καταντούν πολύ συχνά γραφικοί με τα ίδια επιχειρήματα, αλλά σε καμία περίπτωση κατανοητοί ή δικαιολογημένοι. Άλλοι πάλι υποστηρίζουν πως ενώ αποδέχονται τη ΛΟΑΤΙ κοινότητα δεν τους αρέσει το pride γιατί δεν χρειάζεται οι ΛΟΑΤΙ "να μας τρίβουν τη σεξουαλικότητά τους στη μούρη". Από την άλλη πλευρά υπάρχει και μια άλλη μικρή ομάδα εντός της ΛΟΑΤΙ κοινότητας η οποία αντιτίθεται στο φεστιβάλ αυτό. Ο λόγος είναι διότι νοιώθουν πως σε πολλές περιπτώσεις αυτού του είδους τα φεστιβάλ προβάλουν ένα έξαλλο πρόσωπο της ΛΟΑΤΙ κοινότητας που δεν τους αντιπροσωπεύει και φοβούνται μην δοθεί το λάθος μήνυμα στην κοινωνία.
Κατα ένα τρόπο στην κυριολεξία 'βγαίνετε από την ντουλάπα' και κάνετε ένα βήμα προς τον δρόμο. Έτσι, φέρνετε τον κόσμο αντιμέτωπο με αυτό. Αυτός είναι ο συμβολσιμός του gay pride;
Ουσιαστικά, ναι, αυτό ακριβώς συμβολίζει το gay pride. Και η ορατότητα είναι ένας από τους πιο σημαντικούς στόχους του 1ου Φεστιβάλ Υπερηφάνειας Κύπρου. Είναι ένα απαραίτητο στοιχείο για την αποδοχή της ΛΟΑΤΙ κοινότητας από το ευρύ κοινό. Πώς μπορεί κάποιος να σε αποδεχθεί αν δεν σε έχει δει; αν δεν σε έχει κατανοήσει πλήρως; Σε καμία περίπτωση δεν θα θέλαμε να μας αποδεχθούν για κάτι που δεν είμαστε. Αρά δεν υπάρχει τίποτα που μπορούμε να κάνουμε για αυτούς που δεν κατανοούν την αναγκαιότητα της ορατότητας και συνεπώς το στόχο του φεστιβάλ αυτού.
Η νομιμοποίηση των γάμων μεταξύ ομοφυλόφιλων είναι ένα σημαντικό βήμα. Πώς αλλάζουμε όμως την κοινωνία; Γιατί βάζουμε όλοι μας την προσοχή στο ζήτημα της νομιμοποίησης αντί να το αγκαλιάζουμε απόλυτα;
Οι νομοθεσίες αναπλάθουν συνειδήσεις. Συμφωνώ πως πέρα από το νομικό ζήτημα υπάρχει και η κοινωνική δυσανεξία προς τη ΛΟΑΤΙ κοινότητα η οποία ίσως να είναι και πιο σημαντική για πολλούς. Αλλά δεν μπορούμε να απαιτήσουμε από όλο τον κόσμο να αλλάξει μυαλά και συνειδήσεις όσο αφορά τους ΛΟΑΤΙ. Αυτό που μπορούμε όμως να απαιτήσουμε είναι ισονομία και ισοπολιτεία. Εμείς ζητάμε καθαρά την αγάπη του κόσμου. Παρόλα αυτά αυτός που δε μπορεί ή δε θέλει να δείξει κατανόηση θα αναγκαστεί να δείξει αποδοχή και ανοχή μέσα από το σωστό νομικό πλαίσιο.
Πόσο επηρεάζει η Εκκλησία και ο Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος την κοινή γνώμη; Ο νόμος λέει ένα πράγμα και ο Αρχιεπίσκοπος κάτι διαφορετικό. Που βρισκόμαστε;
Δυστυχώς στην Κύπρο ο Αρχιεπίσκοπος ως ηγέτης της εκκλησίας έχει λόγο αν όχι στα πάντα, σχεδόν στα πάντα. Εμείς ως οργάνωση προασπίζουμε τα ανθρώπινα δικαιώματα των ΛΟΑΤΙ ατόμων στη Κύπρο. Δεν καλούμε κανένα μέλος μας ενάντια στην εκκλησία ούτε φυσικά στρεφόμαστε ενάντια στη θρησκεία. Και είναι με λύπη μας που διαπιστώνουμε πολλές φορές να λένε άτομα πως οι ΛΟΑΤΙ έχουν φτιάξει στρατόπεδο εναντίον της εκκλησίας. Φυσικά και δεν αληθεύει αυτό, αλλά είναι η ίδια η εκκλησία δυστυχώς που δεν αφήνει άλλη επιλογή σε εμάς- με τα έντονα και συχνά προσβλητικά λόγια ενάντια στους ΛΟΑΤΙ- από το να αποστασιοποιηθούμε και να απαντήσουμε στο ύφος και στον τόνο στον οποίο μας απευθύνονται.
Δύο τροπολογίες είναι υπό συζήτηση στην Κύπρο αυτή τη στιγμή. Πόσο μπορεί να αλλάξει αυτό την κατάσταση για την Κυπριακή LGBTQ κοινότητα;
Η ψήφιση των δύο αυτών νομοσχεδίων θα βοηθήσει και θα αλλάξει απίστευτα την κατάσταση των ΛΟΑΤΙ σε προσωπικό αλλά και σε κοινωνικό επίπεδο. Υπάρχουν πολλά ομόφυλα ζευγάρια των οποίων η ζωή θα αλλάξει οριστικά με το σύμφωνο συμβίωσης. Θα έχουν πλέον δικαιώματα σε όλες τις πτυχές της ζωής του ή της συντρόφου τους και δεν θα είναι ένας απλός άγνωστος/η στα επίσημα χαρτιά. Αναφορικά με το δεύτερο νομοσχέδιο πιστεύω η αλλαγή θα είναι εξίσου σοβαρή και σημαντική. Με το νομοσχέδιο που ποινικοποιεί τη ρητορική μίσους λόγω σεξουαλικού προσανατατολισμού τα άτομα πλέον δεν θα οφείλουν να ανέχονται τις κακεντρεχείς και προσβλητικές δηλώσεις κανενός. Από υψηλά ιστάμενους στην κυβέρνηση μέχρι και τον τελευταίο τροχό της άμαξας. Πρόσφατα είχαμε την ανακοίνωση της ιεράς συνόδου της εκκλησίας η οποία στηριζόταν καθαρά σε ομοφοβικό λόγο και αποτελούσε ρητορική μίσους ενάντια στους ΛΟΑΤΙ. Δεν ακούσαμε τους ιερείς άλλων Ευρωπαϊκών χωρών να εκφράζονται έτσι. Μήπως γιατί εκεί οι παπάδες έχουν ευαισθητοποιηθεί; Μάλλον όχι. Αλλά διότι είναι παράνομο να εκφράζονται με τέτοιο τρόπο για αυτά τα θέματα.
Νομίζετε ότι τα social media έχουν παίξει θετικό ρόλο στο να μεταδοθεί το μήνυμα του πρώτου gay pride της Κύπρο;
Από τη μία πλευρά τα κοινωνικά μέσα δικτύωσης αποτελούν ένα, ομολογουμένως τεράστιο, χώρο ελεύθερης διακίνησης ιδεών, κάτι το οποίο επηρεάζει αδιαμφισβήτητα θετικά το κοινό στην Κύπρο ώστε να εκλάβει σωστά το μήνυμα του πρώτου pride στη χώρα μας. Από την άλλη οι πολλές εικόνες κάνουν το ευρύ κοινό καπως πιο επιφυλακτικό ως προς το αν οι σκοποί μας είναι όντως οι ορθοί σκοποί ή εάν τα κίνητρά μας είναι τελικά αλλότρια. Το σίγουρο είναι πως το νερό έχει μπει πια στο αυλάκι. Όλοι εμείς κάνουμε ότι περνά από το χέρι μας για να αποδείξουμε σε όλο τον κόσμο στην Κύπρο πως αυτή η πορεία υπερηφάνειας δεν είναι μόνο για τους ΛΟΑΤΙ αλλά για όλους. Είναι μια παρέλαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων, μια παρέλαση πολιτισμού, μια παρέλαση υπερηφάνειας του ανθρώπου για τον άνθρωπο, μια παρέλαση αγάπης.
Ειλικρινά σκέφτομαι πολλές φορές ότι πρέπει να είναι πάρα πολύ μίζερος και δυστυχισμένος ο χώρος μέσα στο κεφάλι των ανθρώπων που συνεχίζουν το 2014 να συζητάνε ακόμα το εάν επιτρέπεται ή όχι να γίνει ένα gay pride (το πρώτο στην Κύπρο, δε μπορώ να το τονίσω περισσότερο), το εάν ή όχι θα πρέπει ένα ομοφυλόφιλο ζευγάρι να διεκδικεί τα ίδια πράγματα με τα υπόλοιπα ζευγάρια του πλανήτη και το εάν ή όχι είναι αρρώστια η σεξουαλικότητα ενός ανθρώπου. Έχω κουραστεί.
Σάββατο, 31 Μαΐου 2014
Το πρώτο απελευθερωτικό Gay Pride της Κύπρου: Η υπερηφάνεια των ελεύθερων ανθρώπων νίκησε!
Χιλιάδες άνθρωποι κατέκλυσαν τους δρόμους της Λευκωσίας. Από νωρίς το απόγευμα, οι κεντρικοί δρόμοι της κυπριακής πρωτεύουσας ήταν κατάμεστοι. Από πολύ ωραίο κόσμο. Ανθρώπους χαρούμενους, ανοιχτόκαρδους, χαλαρούς, διασκεδαστικούς, έξυπνους, γοητευτικούς. Πορεύτηκαν γελώντας, τραγουδώντας, χορεύοντας. Δεν πορεύτηκαν σαν οργανωμένος στρατός αλλά σαν υπερήφανοι ελεύθεροι άνθρωποι. Και μετέφεραν το μήνυμά τους της ελευθερίας με τον πλέον γλυκό, διακριτικό αλλά και ξεκάθαρο τρόπο.
Οι επισημότητες, ομιλίες και χαιρετισμοί στην πλατεία Ελευθερίας δεν κράτησαν πάρα όσο έπρεπε. Σκάρτη μισή ώρα χρειάστηκε για να πουν τα καθιερωμένα τους οι επίσημοι υποστηρικτές, όλοι καταχειροκροτήθηκαν, ωσάν το μέγα και ωραίο πλήθος να ήθελε να τους ανταποδώσει την ευγενή λιτότητα των λόγων τους. Η διαδρομή προς την κυπριακή βουλή των αντιπροσώπων έμοιαζε σαν ένα μεγάλο υπέροχο party δρόμου, έλαμπαν τα πρόσωπα από χαρά και υπερηφάνεια. Πρώτη φορά στα σύγχρονα κυπριακά χρονικά συσσωρεύτηκε τόση και τόσο αληθινή υπερηφάνεια στην καρδιά της διχασμένης χώρας, στο κέντρο της.
Ούτε αυτή η διαδρομή διήρκησε πολύ, περισσότερο από όσο θα έπρεπε. Όταν η υπερηφάνεια είναι αληθινή, όταν δεν εκφράζεται μέσα από … φουσκωμένα στήθια αλλά πηγάζει μέσα από το νου και την ψυχή, μεταφράζεται υποχρεωτικά σε τελετουργικό χαράς. Το party του δρόμου σύντομα συγκεντρώθηκε στην κοιμώμενη άπλα του δημόσιου κήπου, την ζωντάνεψε όσο δεν έπαιρνε, στα όριά της, μεταφράστηκε σε partyτων ελεύθερων όλης της πόλης, όλης της Κύπρου και βάσταξε όσο βάσταγαν οι φυσικές δυνάμεις.
Η Λευκωσία, η Κύπρος, η αληθινή υπερηφάνεια των ελεύθερων ανθρώπων απάντησε με τον πλέον ηχηρό τρόπο στις κραυγές των σκοταδιστών. Το πρώτο Κυπριακό Gay Pride απέδειξε ότι υπάρχει μια “άλλη” Κύπρος παντελώς ξένη αυτής των φανατικών, θρησκόληπτων, ομοφοβικών και των εμπόρων κάθε λογής εθνικοφροσύνης. Η ύπαρξη αυτής της άλλης Κύπρου είναι πλέον υπερήφανα δηλωμένη, το πρώτο κρίσιμο βήμα έχει γίνει. Απομένει το επόμενο και κρισιμότερο, αυτό της δικαίωσης. Με την ίδια ελεύθερη υπερηφάνεια, που θα πάει, θα γίνει και αυτό.