Πώς βλάπτουμε το μέλλον της κόρης μας (χωρίς να το καταλαβαίνουμε)

Κάποια μέρα θα θέλετε η κόρη σας, η ανιψιά σας ή η κόρη της καλύτερής σας φίλης να μεγαλώσει και να έχει την δυνατότητα να γίνει ό,τι ονειρεύεται: χειρουργός, δικηγόρος, συγγραφέας, πυροσβέστης, χρυσή Ολυμπιονίκης ή Πρόεδρος της Δημοκρατίας.

Και σίγουρα θέλετε, για όποιο από τα παραπάνω, να αμείβεται για τον ίδιο ακριβώς χρόνο τα ίδια ακριβώς χρήματα με τα οποία αμείβονται οι άνδρες συνάδελφοί της.
Παρόλο, όμως, που η ίση αμοιβή συζητιέται πολύ τελευταία, οι έρευνες δείχνουν πως δεν έχει ακόμα ξεκαθαριστεί πλήρως το γιατί οι γυναίκες δεν βγάζουν όσο χρήματα βγάζουν οι άνδρες στην ίδια θέση εργασίας. Κάποιοι λένε ότι αυτό συμβαίνει επειδή δεν διαπραγματεύονται αρκετά. Κάποιοι λένε ότι συμβαίνει επειδή οι διαπραγματεύσεις των γυναικών απορρίπτονται ή κρίνονται ως υπερβολικά επιθετικές. Άλλοι πιστεύουν ότι γίνεται επειδή οι γυναίκες έχουν την τάση να φορτώνονται όλα τα οικογενειακά βάρη. Ίσως όλα αυτά να είναι αλήθεια. Αλλά ίσως -λέμε ίσως- να έχει να κάνει και με τα ιδανικά που μας έχουν εμφυσήσει από την μικρή μας ηλικία.

Απόδειξη ότι αυτά που λένε (και κάνουν) οι γονείς έχουν σημασία

Νέα έρευνα έδειξε πόσο εύκολο είναι να πείσεις τα παιδιά να πιστέψουν ότι δεν κάνουν κάτι καλά. Περιληπτικά, η μελέτη επεδίωξε να αποδείξει ότι τα παιδιά εύκολα υιοθετούν κοινωνικές απόψεις σχετικά με το φύλο τους, οι οποίες στην συνέχεια μπορούν να επηρεάσουν τις επιδόσεις τους στην πραγματική ζωή. Για παράδειγμα, το να λες σε ένα αγόρι ότι είναι προορισμένο να είναι καλό στα μαθηματικά επειδή είναι αγόρι, λειτουργεί ως παρότρυνση στο να μην προσπαθεί ιδιαίτερα, ενώ το να λες σε ένα κορίτσι ότι τα κορίτσια δεν είναι καλά στα μαθηματικά μπορεί να το κάνει να πιστέψει ότι πραγματικά είναι κακή στα μαθηματικά και να προκαλέσει κακές επιδόσεις, ακριβώς γι’αυτόν τον λόγο.
Όπως είχαν προβλέψει οι επιστήμονες, τα δύο πειράματα της μελέτης έδειξαν ότι η απόδοση παιδιών ηλικίας από 4 έως 7 ετών χειροτέρεψε όταν τους είπαν ότι μία άλλη ομάδα παιδιών είχε καλύτερα αποτελέσματα στο ίδιο «πρόβλημα».
Όλα δείχνουν, λοιπόν, ότι έχουμε ακόμα πολλά να μάθουμε στο πώς να μεγαλώνουμε κορίτσια που θα φτάσουν στο μέγιστο των δυνατοτήτων τους.
Μία απότομη στροφή μάθησης

Τα παιδιά ξεκινούν να αντιλαμβάνονται τις διαφορές ανάμεσα στα δύο φύλα στην ηλικία των 30 μηνών και αρχίζουν να αναπτύσσουν κοινωνικές προκαταλήψεις -μεταξύ των οποίων και προκαταλήψεις που έχουν να κάνουν με τα δύο φύλα- στην προσχολική ηλικία. Η ψυχολογία «εμείς-αντί-αυτών» κορυφώνεται μεταξύ 5 και 7 ετών και μετά σταδιακά φθίνει.
Ως γονείς ποτέ δεν θα πούμε στις κόρες μας ότι υπάρχουν «δουλειές για γυναίκες» ή ότι το κλειδί της ευτυχίας και της καταξίωσης είναι ο γάμος (φυσικά, δε μπορούμε να αποκλείσουμε τα μηνύματα που μπορεί να δέχονται από το ευρύτερο περιβάλλον όταν δεν είμαστε εκεί). Υπάρχουν, όμως, και άλλες οδοί μέσω των οποίων τα κορίτσια παίρνουν μαθήματα ζωής από εμάς που θα τις κάνουν να αποφύγουν «προκλήσεις» όπως η τριγωνομετρία και η μηχανολογία, να δεχτούν τον χαμηλότερο δυνατό μισθό που θα τους προσφερθεί αφού πάρουν πτυχίο, και να πάθουν υπερκόπωση πριν από τα 30.
Η Anea Bogue, σύμβουλος προσωπικής ανάπτυξης και life coach, εξηγεί ποιες είναι αυτές οι οδοί, ποια είναι δηλαδή τα λάθη κάνουν οι γονείς και σαμποτάρουν την ισότιμη εξέλιξη των κοριτσιών τους.
Της μαθαίνουμε να είναι ευγενική και ήσυχηΥπάρχει μία λεπτή διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στο «έχω καλούς τρόπους» και «γίνομαι χαλί να με πατήσουν» και φαίνεται πως συχνά τα κορίτσια σπρώχνονται προς την δεύτερη επιλογή. Σύμφωνα με την Bogue, τα κορίτσια οφείλουν σύμφωνα με τα κοινωνικά πρότυπα να είναι ευγενικά, να αποφεύγουν τους καβγάδες, να μην ταράζουν τους άλλους και να μην προκαλούν το status quo, αν θέλουν να είναι αρεστά, θελκτικά και να γίνουν επιτυχημένες γυναίκες.
Τι μπορεί να σημαίνει αυτό για το μέλλον της: Κάπως έτσι οι γυναίκες καταλήγουν να μην διαπραγματεύονται για υψηλότερο μισθό, προκειμένου να μην προσβάλλουν τον εργοδότη, ή δεν υψώνουν την φωνή τους όταν έτσι νιώθουν από φόβο να μην κακοχαρακτηριστούν.
Πώς θα το αποφύγουμε: Όλοι θέλουμε παιδιά με καλούς τρόπους, αλλά και παιδιά που έχουν δικαίωμα και να διαφωνούν, να συζητούν και να διαπραγματεύονται –με σεβασμό, φυσικά. Παροτρύνετε, λοιπόν, την κόρη σας να σηκώνει το χέρι στην τάξη, να εκθέτει φωναχτά τη γνώμη της, και στην συνέχεια να είναι έτοιμη και πρόθυμη να την υπερασπιστεί.

Της αγοράζουμε «κοριτσίστικα» παιχνίδιαΔίνοντάς της μόνο ροζ παιχνίδια για τα τρία πρώτα χρόνια της ζωής της την κάνουμε να πιστεύει ότι το ροζ είναι το αγαπημένο της χρώμα, επειδή «αυτό αρέσει στα κορίτσια». Με τον ίδιο τρόπο, πιστεύουν οι επιστήμονες, μαθαίνουν τα παιδιά να προτιμούν  συγκεκριμένα «φυλετικά» παιχνίδια, χωρίς απαραίτητα να είναι γενετικά προδιατεθειμένα για αυτά.
Τι μπορεί να σημαίνει αυτό για το μέλλον της: Μελέτη του 2009 βρήκε ότι το 31% των «κοριτσίστικων» παιχνιδιών έχουν να κάνουν με την εμφάνιση, π.χ. περιλαμβάνουν πλαστικό μακιγιάζ και φορέματα. Την ίδια στιγμή, παιχνίδια που προορίζονται για αγόρια παροτρύνουν τις ανακαλύψεις, τις αναζητήσεις, τον ανταγωνισμό, την κίνηση, την επίλυση προβλημάτων –ταλέντα που στον κόσμο των μεγάλων σχετίζονται με τις καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας.
Πώς θα το αποφύγουμε: Με το να μην κατευθυνόμαστε αποκλειστικά στον διάδρομο με τις Barbie, στα καταστήματα παιχνιδιών, και με το να παρέχουμε στο παιδί μας παιχνίδια που παροτρύνουν τις επιστημονικές ανακαλύψεις, τον ανταγωνισμό, τις αναζητήσεις και τις επιλύσεις προβλημάτων.

Της λέμε ότι είναι όμορφη… αποκλείοντας όλα τα άλλαΝαι είναι όμορφη, και όταν της φτιάχνουμε κοτσιδάκια μας έρχεται να την φάμε. Αλλά είναι, επίσης, πολύ καλή στις κατασκευές, στις χειροτεχνίες, τραγουδάει όμορφα και χορεύει εκπληκτικά.
Τι μπορεί να σημαίνει αυτό για το μέλλον της: Όπως λέει και η Bogue, ζούμε σε μία κοινωνία που δίνει τρομερή έμφαση στην εμφάνιση και -επειδή είναι αδύνατο να αποκλείσουμε την κόρη μας από κάθε μορφή ενημέρωσης και αλληλεπίδρασης στο σχολείο- είναι αναμενόμενο ότι σύντομα θα καταλάβει ότι η εμφάνιση μετράει. Ωστόσο, με το να τονίζουμε και να δείχνουμε θαυμασμό για τα υπόλοιπα θετικά στοιχεία της (ακαδημαϊκά, αθλητικά, μουσικά κ.λ.π.), θα την κάνουμε να καταλάβει ότι η αξία της δεν αρχίζει και τελειώνει μπροστά στον καθρέφτη.
Πώς θα το αποφύγουμε: Συνοδεύοντας κάθε κομπλιμέντο μας για την εμφάνισή της, με δύο ακόμα κομπλιμέντα για χαρακτηριστικά της που δεν έχουν να κάνουν με την εμφάνιση.

Την κατηχούμε σαν «πριγκίπισσα»Οι περισσότερες πραγματικές πριγκίπισσες είναι στην πραγματικότητα ιδιαίτερα επιτυχημένες. Μιλούν αρκετές γλώσσες, έχουν εξαιρετικά διπλωματικά ταλέντα και έχουν αποφοιτήσει από καλά Πανεπιστήμια. Το κοριτσάκι σας, όμως, δεν το ξέρει αυτό κάθε φορά που την αποκαλείτε «πριγκίπισσα» και της αγοράζετε μπλουζάκι με στέμματα. Το μόνο που ξέρει είναι ότι οι πριγκίπισσες πρέπει να είναι όμορφες και καλές για να γοητεύσουν τον πρίγκιπα που θα έρθει να τις σώσει από τα προβλήματά τους.
Τι μπορεί να σημαίνει αυτό για το μέλλον της: Η κουλτούρα των πριγκιπισσών παροτρύνει τα κορίτσια να είναι απελπισμένες δεσποινίδες με μοναδικό σκοπό να είναι όμορφες και να περιμένουν τον όμορφο πρίγκιπα να εμφανιστεί και να τις σώσει, για να πάρει αξία η ζωή τους. Λίγοι είναι οι γονείς που παροτρύνουν την ψυχολογία της «πριγκίπισσας-πολεμίστριας» (που είναι δυναμική, υπερασπίζεται με ηρωισμό τα δικαιώματά της και έχει τον έλεγχο της μοίρας της).
Πώς θα το αποφύγουμε: Είναι σχεδόν αδύνατο να αποφύγουμε εντελώς τους συσχετισμούς που η κοινωνία έχει δημιουργήσει μεταξύ κοριτσιών και πριγκιπισσών –και δεν χρειάζεται να το κάνουμε, αν έχουμε φροντίσει να περάσουμε τα σωστά μηνύματα. Αυτό που μπορούμε, λοιπόν, να κάνουν είναι να επανα-προσδιορίσουμε τι σημαίνει να είσαι πριγκίπισσα: Πηγαίνετε την κόρη σας να δει την παιδική ταινία Brave όταν έρθει τον Σεπτέμβριο στην Ελλάδα, στην οποία μία πριγκίπισσα αναλαμβάνει να σώσει μόνη της το βασίλειό της, χωρίς την βοήθεια κανενός άνδρα. Ή ξαναδείτε το Tangled, στο οποίο η πρωταγωνίστρια δεν χρειάζεται την βοήθεια κανενός πρίγκιπα και αδιαφορεί πλήρως όταν της κόβουν την υπέροχη, κατάξανθη κώμη της. Αν πάλι η κόρη σας έχει ήδη παθιαστεί με τις κλασικές πριγκιπικές ιστορίες, μπορείτε να της τονίσετε όλα αυτά που η κάθε ηρωίδα μπορεί να κάνει από μόνη της, π.χ. η Πεντάμορφη λατρεύει το διάβασμα, ενώ η Άριελ είναι καταπληκτική κολυμβήτρια…)
Παραχωρούμε στον μπαμπά τις «δύσκολες» δουλειές του σπιτιούΊσως είναι πιο εύκολο να ανοίγει εκείνος το σφιχτό βαζάκι με την κάπαρη ή να φτιάχνει την πόρτα που τρίζει, όμως είναι βέβαιο πως αν βάζαμε λίγο το μυαλό μας να σκεφτεί θα μπορούσαμε και εμείς.
Τι μπορεί να σημαίνει αυτό για το μέλλον της: Είναι σημαντικό οι γονείς να αμφισβητούν αυτές τις δουλειές που συνδέονται με στερεότυπα. Ειδικά αυτές που δείχνουν πως οι γυναίκες είναι πιο αδύναμες και ότι είναι καλύτερες στο να «φροντίζουν» και όχι στο να «κάνουν», να «φτιάχνουν» ή να «διορθώνουν».
Πώς θα το αποφύγουμε: Δείξτε στην κόρη σας ότι μπορείτε να διαχειριστείτε σημαντικά οικονομικά ζητήματα, ότι μπορείτε να κουρέψετε το γκαζόν και να ανοίγετε βάζα (βάλτε το κάτω από ζεστό νερό και χτυπήστε το καπάκι στον πάγκο της κουζίνας). Επίσης, αποφύγετε να διανείμετε δουλειές βάση του φύλου, π.χ. ζητάτε από τον άνδρα σας ή τον γιο σας να πλύνει τα πιάτα ή να βάλει σκούπα στο σπίτι όταν χρειάζεται.
Κριτικάρουμε το σώμα της ή/και το σώμα άλλων γυναικώνΗ υγιεινή διατροφή είναι σημαντική για κάθε μαμά και κάθε κόρη, αλλά δεν θα πρέπει να φτάνουμε στα όρια της κριτικής για να την επιβάλουμε.
Τι μπορεί να σημαίνει αυτό για το μέλλον της: Μιλώντας μπροστά στην κόρη μας για την δίαιτά μας, λέγοντας ότι θέλουμε να χάσουμε κιλά ή κριτικάροντας τα ρούχα που επιλέγουν να φορέσουν κάποιες γυναίκες, παρά π.χ. τα πολλά κιλά τους, μεταφέρουμε το μήνυμα ότι το σώμα μιας γυναίκας πρέπει να έχει μία συγκεκριμένη μορφή για να είναι η γυναίκα αρεστή και επιτυχημένη.
Πώς θα το αποφύγουμε: Είναι σημαντικό για εμάς να βλέπουμε τον εαυτό μας με τον ίδιο τρόπο που και η κόρη μας θα βλέπει τον δικό της εαυτό. Μπορούμε, λοιπόν, να επιδείξουμε τι σημαίνει υγιεινή διατροφή: ισορροπημένα γεύματα, πλούσια σε θρεπτική αξία και ενέργεια. Καλό είναι να αποφεύγουμε να αγοράζουμε μόνο low-fat προϊόντα, επεξεργασμένες τροφές και να μην τρώμε προκειμένου να χάσουμε βάρος.
Πηγή: Forbes