Φεστιβάλ αλληλεγγύης για το ΣΠΙΤΙ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ εισήγηση:" Η lgbtqi κοινότητα και η κομβικότητα ή η διαθεματικότητα των κινημάτων

Η εισήγηση της Στέλλας Μπελιά από τις Οικογένειες Ουράνιο τόξο:

Ας ορίσουμε πρώτα τι εννοούμε λέγοντας  lgbtqi ή λοατκι κοινότητα.

 Για τους συντηρητικούς και τους ομοφοβικούς είμαστε ένα λόμπι που μπορεί να έχει τους ανθρώπους του στα κατάλληλα πόστα, που κανονίζουμε τι γίνεται στον χώρο της μόδας του θεάτρου και του σινεμά, που με λίγα λόγια έχουμε τόση δύναμη και τόση εξουσία ώστε να «λύνουμε και να δένουμε».

Σε λίγο θα ακούμε ότι μπορούμε να ανεβάζουμε και να ρίχνουμε κυβερνήσεις μέσα από αυτήν την «μασονικού» τύπου μυστική οργάνωση που υποτίθεται ότι διαθέτουμε.

Για τους χριστιανούς,  ορθόδοξους και καθολικούς είμαστε τα μαύρα πρόβατα που έχουν χάσει το δρόμο τους για την σωτηρία της ψυχής  στην καλύτερη περίπτωση και στην χειρότερη είμαστε εξομοιωμένες και εξομοιωμένοι με τα ζώα.

Θα μπορούσα να πω πολλά άλλα που είμαστε για πολλές άλλες κατηγορίες και ομάδες ανθρώπων.

Για όλες και όλους κάτι είμαστε αλλά αν το δει κανείς ψύχραιμα στην πραγματικότητα δεν είμαστε παρά μια ομάδα ανθρώπων που το μόνο που μας ενώνει είναι κοινός αγώνας   διεκδίκησης για ανθρώπινα δικαιώματα που στερούμαστε λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας και έκφρασης φύλου.

Αν θελήσει κανείς επίσης να μιλήσει με αριθμούς υποθέτουμε ότι αυτό το 10% που θεωρητικά είμαστε σε σχέση με τον συνολικό πληθυσμό ακολουθεί τους  ίδιους κανόνες κοινωνικής διαστρωμάτωσης που ακολουθεί και το υπόλοιπο 90%.  Έτσι σε αυτό που λέμε  lgbtqi ή λοατκι κοινότητα θα βρούμε και  εργάτριες και εργάτες και αγρότισσες και αγρότες και μικρομεσαίες μικρομεσαίους εισοδηματίες και κάποιες κάποιους απίστευτα πλούσιες και πλούσιους.

Είμαστε λοιπόν επί της ουσίας μια ανομοιογενής κοινότητα κάπως σαν μικρογραφία της ευρύτερης κοινωνίας.

Θα μπορούσαμε να πούμε ότι εκτός από μια κοινότητα ανθρώπων είμαστε και ένα κίνημα με στόχο την απελευθέρωση

Τώρα θα μπορούσε να υποθέσει κάποια ή κάποιος ότι «εκ φύσεως» οι lgbtqi ή λοατκι  είναι άνθρωποι προοδευτικοί ριζοσπαστικοί κλπ. Θα μπορούσε και να ισχύει κάτι τέτοιο αλλά στην πραγματικότητα μάλλον δεν ισχύει,  έτσι  έχουμε δει αρκετές φορές  άτομα μέσα στην κοινότητά μας να να χρησιμοποιούν σεξιστικό λόγο και άλλες /άλλους να εκφράζονται ρατσιστικά για ξένους, μετανάστες και πρόσφυγες αλλά και το εντελώς παράλογο να εκφράζουν στον δημόσιο λόγο τους ομοφοβία και τρανσφοβία.

Είναι σαφές για μας και το έχουμε εκφράσει  πολλές φορές με πλακάτ, συνθήματα κλπ ότι ο ρατσισμός, ο σεξισμός η ομοφοβία και η τρανσφοβία ξεκινάνε ακριβώς από την ίδια αφετηρία με στόχο την διάκριση. Εκεί θα πρέπει να εστιάσουμε στο πως τα απελευθερωτικά κινήματα των λοατκι συναντούν  το αντιρατσιστικό, το φεμινιστικό και άλλα κινήματα και τι μπορεί να προκύψει από μια τέτοια συνάντηση.

 Ας οριοθετήσουμε όμως τι εννοούμε ακριβώς λέγοντας « κίνημα»; Ας πούμε ότι μιλάμε για μορφές συντονισμένης συλλογικής δράσης για έναν σκοπό , υπέρ κάποιου πράγματος  κι εναντίον ενός προσδιορισμένου αντιπάλου.

Οι συλλογικότητες που  συγκροτούν τα κινήματα  χαρακτηρίζονται από κάποιου είδους αδυναμία μέσα στο πλέγμα των υπαρχόντων θεσμών, την οποία επιδιώκουν να αντιρροπήσουν μέσ' από την κινητοποίηση και την οργάνωση που τους παρέχει ενισχυμένη πρόσβαση και επιρροή στη δημόσια σφαίρα. Ο υψηλός βαθμός οργάνωσης (αυξημένη συγκεντρωτικότητα) φαίνεται ότι αποβαίνει κατά κανόνα πιο αποτελεσματικός, ωστόσο εγκυμονεί έναν διπλό κίνδυνο: το ενδεχόμενο θεσμοποίησης του κινήματος (ενσωμάτωσή του στο σύστημα μέσω της μετατροπής σε ομάδα πίεσης) ή το ενδεχόμενο εμπορευματοποίησής του (μετατροπή του σε μια οργάνωση η οποία απλώς παρέχει υπηρεσίες), που σε αμφότερες τις εκδοχές συνεπάγεται άρση της κινηματικής του μορφής .

. Τα πιο νέα  κινήματα δίνουν έμφαση στην αντίσταση στον κοινωνικό έλεγχο, στην αυτονομία. Τα αιτήματά τους είναι  πιο ποιοτικά και συνήθως αδιαπραγμάτευτα: καθώς μιλάμε για ανθρώπινα δικαιώματα  τα οποία δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να γίνουν αντικείμενο διαπραγμάτευσης . Αυτές οι διεκδικήσεις φέρουν μια διάσταση έντονης εκφραστικότητας, συνιστούν δήλωση τρόπων ζωής ή ταυτοτήτων»

Ωστόσο κάθε κίνημα έτσι όπως τα γνωρίζουμε ως τώρα  είναι συγκεκριμένο, μερικό και θεματικό. Αποτελεί μία κοινωνική κίνηση αντιπαράθεσης και σύγκρουσης με την κατεστημένη εξουσία σε μία συγκεκριμένη “στιγμή”, όμως αυτή η σύγκρουση και αντιπαράθεση γίνεται σε ορισμένο τόπο (τόσο πραγματικά, χωρικά και χρονικά όσο και φαντασιακά) και με συγκεκριμένο πρόταγμα, το οποίο, όσο και να εγγράφεται σε μία γενικότερη πρόταση κοινωνικής ανατροπής, δεν παύει να παραμένει μερικό. Εκεί έγκειται και η δύναμη του κάθε κινήματος, ότι μπορεί να μιλήσει επί του παρόντος, διατηρώντας τον ουτοπικό ορίζοντα, ακριβώς επειδή εμπραγματώνει τις αξίες μίας άλλης κοινωνικής θέσμισης σε συγκεκριμένα και απτά ζητήματα, δημιουργώντας τις ρωγμές ελευθερίας στο υπάρχον.  Από την άλλη εκεί μάλλον βρίσκεται και η αδυναμία των κινημάτων.  Μόλις όμως κάποιο κίνημα χάσει τον άμεσο πολιτικό του στόχο, είτε κατακτώντας τον είτε αποτυγχάνοντας, διαλύεται εκ της πραγματικότητας, καθώς η ίδια η ατομική συμμετοχή σε ένα κίνημα δεν παύει ποτέ να είναι μερική και τμηματική και συγκεκριμένη στον χρόνο, δηλαδή για όσον καιρό το ζήτημα τίθεται ως ζήτημα σημαντικό και ουσιαστικό .

Το ερώτημα  είναι κατά πόσο μία συνισταμένη πολλών κινημάτων αποτελεί Κίνημα

Θα μπορούσαμε να απαντήσουμε στο παραπάνω ερώτημα και μόνο με μια λαϊκή και πιθανόν σοφή παροιμία: ένα μόνο κλαδί μπορείς πολύ εύκολα να το κάμψεις και να το σπάσεις πολλά κλαδιά μαζί όχι μόνο θα δυσκολευτείς αλλά τελικά δεν θα τα καταφέρεις.

Από την άλλη θα μπορούσαμε να δούμε με ένα παράδειγμα πως η εξουσία προσπαθεί απεγνωσμένα όχι μόνο να μην συναντιούνται τα κινήματα μεταξύ τους αλλά και να στρέφεται  το ένα κίνημα ενάντια στο άλλο  χρησιμοποιώντας τεχνικές του «διαίρει και βασίλευε» Δείτε τα γεγονότα με την σεξουαλική παρενόχληση γυναικών το βράδυ της πρωτοχρονιάς στην Κολωνία όπου δηλώθηκε ότι οι δράστες ήταν Αραβικής και Βορειο- αφρικανικής καταγωγής Είχαμε 120 τέτοια περιστατικά και τουλάχιστον 2 βιασμούς. Το ότι οι δράστες ήταν μη Γερμανοί έδωσε ένα βήμα για δημόσιο λόγο σε ακροδεξιούς και ρατσιστές Δεν χρειάζεται να πούμε ότι γενικά στην Γερμανία σε μεγάλες ανοιχτές εκδηλώσεις 1 στις 7 γυναίκες πέφτει θύμα τέτοιου είδους βίας και ότι ταυτόχρονα 1 στις 4 γυναίκες είναι θύμα ενδοοικογενειακής βίας ή βίας από το στενό της περιβάλλον.  Η προσπάθεια όσων ασκούν εξουσία και όσων τους στηρίζουν εστιάστηκε στο να  ριχτεί όλος ο σεξισμός και ο μισογυνισμός στους πρόσφυγες και στους μετανάστες.

Ο τρόπος δε που παρουσιάστηκε από τα ΜΜΕ η όλη κατάσταση και ο τρόπος που το αναπαρήγαγε και το εισέπραξε η δική μας κοινωνία αξίζει μια προσεκτικότερη εστίαση και  ματιά: Ορίζοντας ως εχθρό κάποιον άλλο έξω από εμάς με άλλο χρώμα, από άλλη φυλή αποσιωπούμε το πόσο επικίνδυνος είναι στην ουσία ο «δικός» μας ο  σύντροφός , ο σύζυγος κλπ. Η ίδια η πατριαρχία που στηρίζεται και στηρίζει το σεξισμό και το μισογυνισμό είχε να προτάξει το εξής απίστευτο θεώρημα: βροντοφώναζε ότι οι γυναίκες «τους» είναι δικές τους δηλαδή δικά τους ιδιόκτητα αντικείμενα και δεν θα επιτρέψουν σε κανέναν ξένο  να τις κακοποιεί. Δεν συμπλήρωναν  βέβαια ότι θεωρούν αποκλειστικά δικό τους προνόμιο να κακοποιούν τις γυναίκες της χώρας τους. 

Είναι σαφές ότι ο ρατσισμός ποτέ δεν βοήθησε στην καταπολέμηση του σεξισμού.

Ένα άλλο παράδειγμα : δύο τρανς γυναίκες στο Ντόρτμουντ της Γερμανίας δέχτηκαν   επίθεση και  σεξουαλική βία. Εξαιτίας και των όσων αναφέραμε για την Κολωνία το θέμα πήρε διαστάσεις στα ΜΜΕ (κάτι που συνήθως δεν συμβαίνει) έτσι η  Ευρωπαϊκή Οργάνωση Transgender Europe αναγκάστηκε να βγάλει ανακοίνωση που να τονίζει «
Οι κοινωνικές μειονότητες δεν πρέπει να στρέφονται η μία εναντίον της άλλης. Οι τρανς άνθρωποι και οι μετανάστες δεν πρέπει να τίθενται αντιμέτωποι , αλλά να είναι ενωμένοι εναντίον της καταπίεσης, είτε αυτό παρουσιάζεται ως τρανσφοβία, σεξισμός, ρατσισμός ή οποιαδήποτε άλλη μορφή μισαλλοδοξίας»  Και να επισημαίνει ότι με βάση στατιστικά στοιχεία από το LSVDe.V (λοατκι γερμανική οργάνωση) έχουν γίνει καταγγελίες  για εκδηλώσεις  μίσους και εγκληματικής βίας από 95 ΛΟΑΤ πρόσφυγες, 16 εκ των οποίων ήταν από τρανς ανθρώπους. 

Είναι λοιπόν εξίσου σαφές ότι ο ρατσισμός δεν βοήθησε επίσης ποτέ στην καταπολέμηση της τρανσφοβίας και της ομοφοβίας.

Γιατί όμως φοβούνται τόσο πολύ την συνεύρεση , την συνομιλία και τη συστράτευση των κινημάτων;  Θεωρητικά πέρα από το «Η ισχύς εν τη ενώσει»  αρκεί να σκεφτούμε ότι  Το όλο είναι διαφορετικό από το άθροισμα των μερών του και αυτό το διαφορετικό όλο που μπορεί να γεννηθεί  είναι μάλλον τρομακτικό για όσους ασκούν εξουσία βασισμένοι στα προνόμιά τους.  Στην δική μας οργάνωση στις οικογένειες ουράνιο τόξο, προσπαθούμε να δουλέψουμε με ένα τρόπο που να καταδεικνύει ότι καταρχήν υπάρχουν σημεία, κόμβοι αν θέλετε που τα διάφορα κινήματα μπορούν να  συναντώνται και μέσα από αυτή την επαφή, την όσμωση του ενός κινήματος με το άλλο να  δημιουργείτε μια εντελώς διαφορετική δράση και μια δυναμική εντελώς ξεχωριστή  από αυτήν που θα είχαμε αν το κάθε κίνημα δρούσε από μόνο του ξεχωριστά. Ένα τέτοιο παράδειγμα είδαμε στην ταινία pride όπου το lgbtqi ή λοατκι κίνημα συναντήθηκε με το εργατικό κίνημα των ανθρακωρύχων.

Κάτι αντίστοιχο προσπαθήσαμε να κάνουμε στην 3^η γιορτή των οικογενειών όταν καλέσαμε το Κυριακάτικο σχολείο Μεταναστών να γιορτάσει μαζί μας την ημέρα ορατότητας των οικογενειών με lgbtqi ή λοατκι γονείς. Ήταν πραγματικά πολύ χρήσιμη αυτή η κουβέντα καθώς εξηγήσαμε ένα σωρό πράγματα σε ανθρώπους που προέρχονται από χώρες που επικρατούν εντελώς διαφορετικές νόρμες . Οι άνθρωποι αυτοί καταρχήν είδαν ότι δεν ήμασταν τέρατα με τρία κεφάλια κέρατα και ουρές αλλά και τα μέλη της δικής μας οργάνωσης  είδαν με άλλο μάτι τους μετανάστες και τους πρόσφυγες: είδαν ανθρώπους αλληλέγγυους που ήρθαν κοντά μας να μας ακούσουν και να μάθουν για μας και τις διεκδικήσεις μας. Συνήθως συνέβαινε το αντίθετο κάποιες και κάποιοι από μας εκφράζαμε την αλληλεγγύη μας σε αντιραστιστικές δράσεις.

 (φωτογραφία από την 3η Γιορτή των Οικογενειών)

(φωτογραφία από την 3η Γιορτή των Οικογενειών)

Έτσι λοιπόν καταλήγοντας στην τελευταία λέξη σταθμό της σημερινής κουβέντα . Η διαθεματικότητα και η διαθεματική  προσέγγιση των κινημάτων  θα μπορούσε να λειτουργήσει  με βάση την αρχή της συμπληρωματικότητας , σύμφωνα με την οποία οι οπτικές γωνίες από τις οποίες κάθε κίνημα βλέπει το ίδιο σύστημα καταπίεσης  δεν είναι εξολοκλήρου ούτε ανεξάρτητες ούτε συμβατές H εφαρμογή και η αποτελεσματικότητα της διαθεματικής προσέγγισης  των κινημάτων μεταξύ τους  μας δίνει την δυνατότητα να ανακαλύψουμε μαζί περισσότερες αλήθειες για το σύστημα καταπίεσης απ’ ότι θα ανακάλυπτε το κάθε κίνημα χωριστά.  Και επίσης με βάση την αρχή της συμπληρωματικότητας η διαθεματική προσέγγιση των κινημάτων μπορεί να μας δώσει την δυνατότητα να χτυπήσουμε το σύστημα καταπίεσης με πολλά και διαφορετικά όπλα που το κάθε κίνημα από μόνο του δεν θα διέθετε στο οπλοστάσιό του.