Η καλύτερη πρόληψη για το AIDS είναι η ειλικρίνεια

ΓΚΡΕΓΚ ΛΟΥΓΚΑΝΙΣ | Ο ΘΡΥΛΟΣ ΤΩΝ ΚΑΤΑΔΥΣΕΩΝ ΣΤΟ «ΕΘΝΟΣ»

Με πέντε Ολυμπιακά μετάλλια στις καταδύσεις, τα τέσσερα χρυσά σε δύο συνεχόμενες Ολυμπιάδες (το 1984 και το 1988 ενώ είχε κερδίσει και ένα αργυρό στο Μόντρεαλ το 1976), ο καλύτερος καταδύτης όλων των εποχών, ο Γκρέγκορι Ευθύμιος Λουγκάνις, έχει αποδείξει εμπράκτως με τη ζωή και την καριέρα του πως ουδέποτε φοβήθηκε να βουτήξει στα βαθιά...

Πιθανότατα να είχε κερδίσει ακόμα δύο χρυσά αν οι ΗΠΑ δεν μποϊκόταραν τους Αγώνες στη Μόσχα το '80, ενώ στο Παγκόσμιο πρωτάθλημα το 1982 έγινε ο πρώτος στην ιστορία του αθλήματος που κέρδισε το απόλυτο 10 και από τους επτά κριτές. Οπως υποστηρίζουν οι ειδικοί: «Είναι ένας μύθος, δύσκολα θα υπάρξει αθλητής που θα τον ξεπεράσει».

Ο Ελληνοαμερικανός πρωταθλητής, ο οποίος αποσύρθηκε από την ενεργό δράση το 1989, δεν δίστασε να τσαλακώσει το προφίλ του χάνοντας χορηγούς, χρήματα και θαυμαστές όταν το 1994 ανακοίνωσε πως ήταν ομοφυλόφιλος και έναν χρόνο αργότερα ότι ήταν φορέας του HIV. Η ζωή του έγινε βιβλίο, ταινία και αποτέλεσε το θέμα τηλεοπτικών εκπομπών μετατρέποντάς τον σε σύμβολο του αγώνα ενάντια στις προκαταλήψεις για την ομοφυλοφιλία και την οροθετικότητα.

«Τα μυστικά σε απομονώνουν και σε εξοντώνουν», θα δηλώσει ο ίδιος. Και ο Λουγκάνις επέλεξε να απελευθερωθεί από όλα αποκαλύπτοντας ταυτόχρονα τα δύσκολα παιδικά του χρόνια όταν βίωνε την απόρριψη λόγω του σκουρόχρωμου δέρματός του, της δυσλεξίας και της αγάπης του για τον χορό, τα ακροβατικά και τη γυμναστική, χόμπι που δεν άρμοζαν σε αγόρια. «Δεν ζήτησα να γίνω ομοφυλόφιλος, γεννήθηκα έτσι. Οπως γεννήθηκα δυσλεξικός και με καφέ μάτια», ενώ αποκάλυψε πως έφηβος είχε κάνει απόπειρες αυτοκτονίας και είχε στραφεί στο τσιγάρο και το ποτό. Μάλιστα για να ξεχωρίσει είχε πουλήσει ακόμα και μαριχουάνα στο σχολείο.

Ο 55χρονος Ολυμπιονίκης λίγο πριν από την άφιξή του στην Αθήνα και την ομιλία του στο Μέγαρο Μουσικής, η οποία πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Κέντρο Ζωής, μίλησε για τη συναρπαστική πορεία του στον αθλητισμό, την ομοφυλοφιλία, το AIDS, αλλά και για τον Ελληνα πατέρα του

Photo: REUTERS/Mario Anzuoni

Mιγάς (με καταγωγή από Σαμόα και Σουηδία), οι έφηβοι ανύπαντροι γονείς του τον έδωσαν για υιοθεσία. Εννέα μηνών υιοθετήθηκε από την ελληνοαμερικανική οικογένεια του Πίτερ και της Φράνσις Λουγκάνις. Από παιδί συναντούσε εμπόδια λόγω της διαφορετικότητάς του, η οποία όμως αποτέλεσε την κινητήριο δύναμη για να μεγαλουργήσει. Το 1996 εξέδωσε το βιβλίο «Breaking the Surface, the history of Gregory Louganis», που αποτυπώνει τις δυσκολίες που συνάντησε στη ζωή του και το οποίο βρέθηκε στην κορυφή της λίστας των μπεστ σέλερ των New York Τimes για πέντε εβδομάδες.

Δεκαεννέα χρόνια μετά την έκδοση του «Βreaking the surface», πιστεύετε πως η κοινωνία μας είναι λιγότερο προκατειλημμένη στο θέμα της ομοφυλοφιλίας και του AIDS;

1. Τα σκυλιά, τα οποία αποκαλεί «τετράποδα παιδιά του», αποτελούν τη μεγάλη αδυναμία του Λουγκάνις.

2. Το 2013 παντρεύτηκε τον σύντροφό του, Τζόνι Τσέιλοτ, τον οποίο γνώρισε μέσω Διαδικτύου.

3. Κάνοντας ακροβατικά στο φαράγγι Γκραν Κάνιον.

4. Κατέκτησε πέντε Ολυμπιακά μετάλλια και θεωρείται ο καλύτερος καταδύτης όλων των εποχών.

Ναι, πιστεύω πως πραγματοποιήσαμε τεράστια πρόοδο σε πολλούς τομείς - για παράδειγμα, το ότι αναγνωρίστηκε τώρα από το Ανώτατο Δικαστήριο στις ΗΠΑ ο γάμος των ομοφύλων δείχνει ότι είμαστε σε καλό δρόμο. Εχουμε βεβαίως ακόμα μακρά διαδρομή να διανύσουμε αφού σε μερικές πολιτείες μπορεί κάποιος να απολυθεί ή να του επιβληθεί έξωση από το σπίτι εάν είναι ομοφυλόφιλος. Ομως, θα ήθελα να επικεντρωθώ στην πρόοδο που έχει γίνει με την αναγνώριση της ισότητας στον γάμο. Οσον αφορά στην πρόληψη και την ενημέρωση για τον HIV/AIDS νομίζω πως το κλειδί για να κάνουμε άλματα προς μια θετική κατεύθυνση είναι το να μιλάμε γι' αυτό το θέμα ανοιχτά και με ειλικρίνεια.

Αυτός ήταν και ο λόγος που μιλήσατε δημόσια για τη ζωή σας; Ποια ήταν η αντίδραση των αναγνωστών του βιβλίου σας;

Υπάρχει μια διαφορά μεταξύ του απορρήτου και της ιδιωτικής ζωής, το HIV/AIDS ακροβατεί στη διαχωριστική αυτή γραμμή, αλλά ως δημόσιο πρόσωπο ένιωσα την ανάγκη να το μοιραστώ ανοιχτά και με ειλικρίνεια. Η αντίδραση ήταν, κατά τη γνώμη μου, πολύ θετική, γιατί όπως φάνηκε έδωσε στους άλλους τη δύναμη να είναι ειλικρινείς και να ανοιχτούν για πολλά θέματα: τη σεξουαλική ταυτότητα, τον HIV/AIDS, την κακοποίηση και άλλα.

Πόσο διαφορετική είναι η ζωή ενός ανθρώπου που πάσχει από τον ιό του HIV και ποιες οι προκλήσεις;

Οι θεραπείες είναι πλέον μακράν καλύτερα ανεκτές και πολύ πιο αποτελεσματικές. Οι προκλήσεις είναι ότι η θεραπεία είναι δαπανηρή και κάποιο κοινωνικό στίγμα εξακολουθεί να παραμένει, αλλά είμαστε σε πολύ καλύτερη θέση από ό,τι πριν από 20 χρόνια.

Είχατε μια δύσκολη εφηβεία με ναρκωτικά, αλκοόλ... Υπήρξε κάποιος που σας στήριξε ψυχολογικά εκείνο το διάστημα;

Ναι, είχα έναν θαυμάσιο ψυχολόγο και τώρα έχω τους Α.Α. (Ανώνυμους Αλκοολικούς).

Ο αθλητισμός τι ρόλο έπαιξε τη συγκεκριμένη περίοδο στη ζωή σας;

Η πισίνα ήταν ένα είδος καταφύγιου για μένα. Την περίοδο που έγινε η διάγνωση πως είμαι οροθετικός, εγώ ήμουν σε θέση να επικεντρωθώ σε κάτι θετικό για τη ζωή μου αντί να αναλώνομαι στη σκέψη της ασθένειάς μου.

Πληροφορήθηκε ότι ήταν φορέας το 1988, λίγο πριν από τους Ολυμπιακούς της Σεούλ. Δεν εγκατέλειψε την προσπάθεια, συμμετείχε στους Αγώνες ακολουθώντας αγωγή AZT (το πρώτο φάρμακο για το AIDS) με χορήγηση ανά 4 ώρες. Ομως, τότε, είχε ένα ατύχημα που έμεινε στην ιστορία... Στoυς προκριματικούς χτύπησε με το κεφάλι του στον βατήρα και έπεσε ματωμένος στην πισίνα. Μισή ώρα αργότερα επέστρεψε με ράμματα για την επόμενη βουτιά, την πιο υψηλά βαθμολογημένη σε Ολυμπιακούς Αγώνες. Εγινε ήρωας... Θα φύγει από τη Σεούλ με δύο χρυσά και το μυστικό του καλά κρυμμένο μέχρι το 1995, οπότε αποφάσισε να το δημοσιοποιήσει. Ο Λουγκάνις δέχτηκε τότε κατηγορίες ότι έθεσε σε κίνδυνο τους συναθλητές του (παρόλο που σε πισίνα με χλώριο το ποσοστό μετάδοσης του HIV είναι εξαιρετικά χαμηλό) και τους γιατρούς του.

Οταν μάθατε πως είστε οροθετικός δεν καταθέσατε τα όπλα, αντίθετα συνεχίσατε τον αγώνα. Πώς τα καταφέρατε;

Είχα την ευλογία να βρω στο πρόσωπο του Ρον Ο' Μπράιαν, του προπονητή μου, έναν φίλο, έναν έμπιστο και έναν μέντορα, ο οποίος ταυτόχρονα αποτέλεσε και μια πατρική φιγούρα για μένα. Με στήριξε πάρα πολύ. Είχα επίσης και έναν εξαιρετικό γιατρό.

Η περίφημη βουτιά σας στη Σεούλ έχει αφήσει εποχή, τι είναι αυτό που σας έδωσε δύναμη να συνεχίσετε έστω και τραυματισμένος;

Αντλησα θάρρος, δύναμη και έμπνευση από τον φίλο μου Ράιαν Γουάιτ, το νεαρό αγόρι από το Κοκόμο της Ιντιάνα. Αγωνίστηκα για το δικαίωμα στην εκπαίδευση γι' αυτούς τους νέους ανθρώπους που έχουν μολυνθεί με τον ιό (σ.σ.: ο Γουάιτ ήταν αιμορροφιλικός, μολύνθηκε από τον HIV από μετάγγιση αίματος, γι΄ αυτό και έγινε σύμβoλο του αγώνα κατά των διακρίσεων απέναντι στα άτομα με AIDS).

Μερικοί αθλητές προσπαθούν χρόνια για μια μικρή έστω διάκριση και εσείς με άνεση κερδίσατε πέντε Ολυμπιακά μετάλλια; Τι σας οδήγησε στην κορυφή;

Τίποτα δεν είναι τυχαίο, άρχισα να χορεύω και να κάνω ακροβατικά σε ηλικία 18 μηνών, εμφανίστηκα στη σκηνή σε ηλικία τριών ετών, ενώ η ενασχόλησή μου με τη γυμναστική έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην επιτυχία μου στις καταδύσεις.

Είστε σύμβουλος στην εθνική ομάδα κατάδυσης των ΗΠΑ. Πόσο διαφορετικός είναι ο πρωταθλητισμός σήμερα σε σχέση με την εποχή σας και τι λέτε στους νεαρούς αθλητές;

Δεν είμαι προπονητής αλλά ενεργώ ως μέντορας αθλητών για την ομάδα καταδύσεων. Δυστυχώς δεν έχω την απαιτούμενη πρόσβαση στην πραγματική επιτυχία των αθλητών και των προπονητών, αλλά αυτά που διδάσκω αποτελούν εργαλεία για την επιτυχία σε καταστάσεις υψηλού στρες όπως είναι οι Ολυμπιακοί Αγώνες. Το άθλημα έχει αλλάξει, η έμφαση σήμερα δίνεται στον βαθμό δυσκολίας, έχουν προσθέσει τη συγχρονισμένη κατάδυση, ενώ ελπίζω να μπει σύντομα στο Ολυμπιακό ημερολόγιο και η κατάδυση από μεγάλο ύψος.

Το 2013 παντρευτήκατε τον σύντροφό σας, Τζόνι Τσέιλοτ. Θα υιοθετούσατε ένα παιδί;

Το έχουμε συζητήσει αυτό το θέμα και δεν σκοπεύουμε να υιοθετήσουμε ούτε να αποκτήσουμε παιδιά. Νομίζω πως θα αρκεστούμε στα τετράποδα παιδιά μας (ξεσπά σε γέλια).

Ο πατέρας σας ήταν ελληνικής καταγωγής, πόσο και με ποιον τρόπο η Ελλάδα αποτέλεσε μέρος της ανατροφής σας;

Αν και μεγάλωσα στην Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία, δεν έμαθα ποτέ να μιλώ ελληνικά. Ο πατέρας μου μιλούσε ελληνικά με τις αδελφές του όταν δεν ήθελε η μητέρα μου και εγώ να καταλαβαίνουμε τι συζητούσαν. Οταν ήμουν μικρός είχα γοητευτεί από την ελληνική μυθολογία. Μιας και η μητέρα μου ήταν σκοτσέζικης και ιρλανδικής καταγωγής δεν γνώριζε την ελληνική κουζίνα, έτσι εγώ έπρεπε να μάθω να μαγειρεύω ελληνικά φαγητά για τον πατέρα μου. Γι' αυτό συλλέγαμε βιβλία μαγειρικής από τις γιαγιάδες που συναντούσαμε κατά τη διάρκεια των ελληνικών φεστιβάλ που διοργάνωνε η Εκκλησία. Μάλιστα σε αυτά τα φεστιβάλ χόρευα και ελληνικούς χορούς.

Τι είναι το πιο σημαντικό που μάθατε στη ζωή σας;

Εμπιστοσύνη στο ότι το σύμπαν θα προνοήσει και το να αισθάνομαι ευγνωμοσύνη για τις ευλογίες που έρχονται.

«Βγαίνοντας στην επιφάνεια»

Ο Γκρεγκ ΛουγκάνΙς έρχεται στην Ελλάδα

 αποδεχόμενος 

πρόσκληση της ΜΚΟ Κέντρο Ζωής (βραβευμένη για το

 έργο της από την ελληνική Πολιτεία) και με την ομιλία

 του στο Μέγαρο Μουσικής, την Τετάρτη 16 Σεπτεμβρίου

 (ώρα 19.00), με θέμα την οροθετικότητα και το δικαίωμα

 στη διαφορετικότητα,

εγκαινιάζει τον φετινό κύκλο εκδηλώσεων του Megaron Plus.

Από το 1991 το Κέντρο Ζωής (www.kentrozois.gr) προσφέρει δωρεάν υπηρεσίες που καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα αναγκών των ανθρώπων που ζουν με HIV/AIDS, των οικογενειών και των συντρόφων τους.

Τον διάσημο Ολυμπιονίκη θα προλογίσει ο Κωστής Χατζημωράκης, διευθυντής του Κέντρου Ζωής, ενώ η εκδήλωση φέρει τον τίτλο «Βγαίνοντας στην επιφάνεια: H ιστορία του Greg Louganis». Ο Λουγκάνις, μέσα από μια προσωπική βιωματική αφήγηση, θα αναφερθεί στον αγώνα του κατά του κοινωνικού στιγματι-σμού και των διακρίσεων, σε μια εποχή που ο περισσότερος κόσμος δεν γνώριζε καν τι ήταν ο ιός HIV και το ΑIDS. Την επομένη θα μιλήσει αποκλειστικά για τους σπουδαστές του American College of Greece.

ΜΑΓΔΑ ΛΙΒΕΡΗ
magdaliveri@yahoo.gr

http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22768&subid=2&pubid=64249453