Διώξεις ιατρών και γονέων για κατ’ οίκον τοκετούς

Πρωτοφανής έρευνα και καταγραφή 78 ατόμων μετά την καταδίκη μαίας
Της Λινας Γιανναρου

Μπορεί ένας τοκετός να θεωρηθεί παράνομος; Αναγνωρίζεται στην Ελλάδα το δικαίωμα μιας γυναίκας να γεννήσει όπως επιθυμεί και με όποιους ανθρώπους εκείνη επιλέγει στο πλάι της; Μια σειρά πρόσφατων γεγονότων φέρνει στην επιφάνεια τα παραπάνω ερωτήματα, ανοίγοντας τη συζήτηση για τον φυσικό τοκετό και τους πολεμίους του στη χώρα μας.

Για πρώτη φορά στην Ελλάδα, την περασμένη Τρίτη δικαστήριο της Θεσσαλονίκης καταδίκασε μαία και επαγγελματία Υγείας για «απλή σωματική βλάβη από αμέλεια» γιατί γυναίκα που γέννησε στο σπίτι υπέστη ρήξη περινέου, στο σημείο που, προληπτικά συνήθως, υπόκεινται οι γυναίκες σε περινεοτομή όταν γεννούν στα μαιευτήρια.

Οι κατηγορίες

Η υπόθεση πυροδότησε μια άνευ προηγουμένου έρευνα από τις υπηρεσίες, στο πλαίσιο της οποίας το Σώμα Επιθεωρητών Υγείας Πρόνοιας Μακεδονίας - Θράκης κατέγραψε όλους τους γιατρούς, τις μαίες, αλλά και τους γονείς που έχουν κάνει πρόσφατα κατ’ οίκον τοκετό στη Βόρεια Ελλάδα. Μετά το πρωτοφανές profiling συνολικά 78 πολιτών και επαγγελματιών, οι οποίοι σχετίζονται με μια συνήθη πρακτική, όπως είναι ο τοκετός στο σπίτι, ακολούθησε η παραπομπή τους σε δίκη. Σε δίκη οδηγούνται έξι γιατροί, μία μαία (η ίδια που καταδικάστηκε πρωτοδίκως) και 71 γονείς, οι περισσότεροι από τους οποίους δεν κλήθηκαν καν να απολογηθούν. Οι γιατροί κατηγορούνται για «ψευδή ιατρική πιστοποίηση», οι γονείς για «ηθική αυτουργία σε ψευδή ιατρική πιστοποίηση» και επιπροσθέτως, όπως και η μαία, για «ρύπανση περιβάλλοντος». Η κατηγορία για ρύπανση του περιβάλλοντος, η οποία αφορά και τους περισσότερους, στηρίζεται στο θέμα της διαχείρισης του πλακούντα, τον οποίο οι αρχές χαρακτηρίζουν «επικίνδυνο μολυσματικό απόβλητο που θέτει σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία». Ως γνωστόν, πολλοί από εκείνους που επιλέγουν τη λύση του κατ’ οίκον τοκετού θάβουν στη συνέχεια τον πλακούντα φυτεύοντας από πάνω ένα δεντράκι, ως σύμβολο της ένωσης μητέρας - παιδιού. Το δικαστήριο έχει προσδιοριστεί για τις 11 Ιουνίου στο Πλημμελειοδικείο Θεσσαλονίκης.

«Πρόκειται για συντονισμένο πόλεμο στον τοκετό στο σπίτι και γενικότερα στον φυσικό τοκετό. Συρραφές όπως αυτή για την οποία καταδικάστηκε η μαία θεωρούνται απολύτως συνήθεις στα μαιευτήρια. Δεν υπήρχε περίπτωση όχι να καταδικαστεί, όχι να παραπεμφθεί, όχι να καταμηνυθεί, αλλά πιθανότατα ούτε καν να αναφερθεί αντίστοιχο περιστατικό, αν είχε λάβει χώρα στο νοσοκομείο», αναφέρει στην «Κ» η συνήγορός της κ. Ηλέκτρα Κούτρα. «Κι όμως, με αφορμή αυτήν την υπόθεση, γίνεται προσπάθεια ο τοκετός στο σπίτι να συνδεθεί με κακουργήματα και παράτυπες διαδικασίες, όπως η μόλυνση του περιβάλλοντος από τον πλακούντα». Οπως σημειώνει, στην Ελλάδα δεν έχει χαθεί ποτέ παιδί ούτε έχει γίνει κάποια σοβαρή βλάβη κατά τη διάρκεια κατ’ οίκον τοκετού.

Αξίζει να σημειωθεί ότι βασικός «κατήγορος» στην υπόθεση της μαίας, αλλά και της παραπομοπής των 78 σε δίκη, είναι η πρόεδρος του Συλλόγου Μαιών Θεσσαλονίκης. «Συνειδητοποιούμε ότι στην Ελλάδα κατά παράβασιν του διεθνούς δικαίου και των αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, τίθενται ανεπίτρεπτα εμπόδια στο δικαίωμα των γυναικών να γεννούν υπό τις συνθήκες που επιλέγουν», λέει η κ. Κούτρα.

Το θέμα πρόκειται να φτάσει στα ευρωπαϊκά όργανα, καθώς τις επόμενες ημέρες θα κατατεθεί μαζική προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο από ομάδα Ελληνίδων, εγκύων αλλά και νέων μητέρων, για παραβίαση του θεμελιώδους δικαιώματος στον αυτοκαθορισμό. Συγκεκριμένα, η ομάδα των γυναικών υποστηρίζει ότι θυματοποιούνται, εφόσον δεν είναι σε θέση να επιλέξουν ελεύθερα τις συνθήκες του τοκετού τους, κάτι που έχει αναγνωριστεί ρητώς ως ανθρώπινο δικαίωμα στην πρόσφατη απόφαση του ΕΔΔΑ «Ternovsky v. Hungary»
. 

 «Πώς είναι δυνατόν μια γυναίκα να επιλέξει τον κατ’ οίκον τοκετό όταν η μαία της ή ακόμα και η ίδια κινδυνεύει με δίωξη;», εξηγεί η κ. Κούτρα, η οποία έχει αναλάβει την προσφυγή. «Δυστυχώς, κάποιοι δείχνουν να παραγνωρίζουν το γεγονός ότι ο αγώνας για την ελεύθερη επιλογή και τον αυτοκαθορισμό των γυναικών, σε μια τόσο «ιερή» στιγμή της ζωής τους, δεν είναι το επαγγελματικό μαγαζάκι κανενός».


ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΟΗΕ ΓΙΑ ΔΡΑΣΤΙΚΗ ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΚΑΙΣΑΡΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ


Δημοσιοποιήθηκαν την 1 Μαρτίου 2013 στη Γενεύη οι καταληκτικές παρατηρήσεις της Επιτροπής του ΟΗΕ για την Εξάλειψη των Διακρίσεων κατά των Γυναικών (CEDAW) για την Ελλάδα.

Μεταξύ άλλων, η Επιτροπή εξέφρασε την ανησυχία της (παρ.30) για το εξαιρετικά υψηλό ποσοστό των καισαρικών τομών που πραγματοποιούνται σε δημόσια (40%) και ιδιωτικά (έως 65%) νοσοκομεία ΧΩΡΙΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ, με τα ελληνικά ποσοστά να είναι τα υψηλότερα στον κόσμο, πολύ πιο πάνω από το ποσοστό 15% που θεωρείται από την Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ότι καλύπτει ιατρικές ανάγκες. Η Ελληνική Κυβέρνηση, προσπαθώντας να δικαιολογηθεί, υποστήριξε ότι αυτό συμβαίνει «επειδή οι Ελληνίδες γεννούν σε μεγάλη ηλικία», κάτι που προκάλεσε δυσμενείς αντιδράσεις από τους αρμόδιους του ΟΗΕ, οι οποίοι αντέτειναν ότι «σε καμία περίπτωση δεν δικαιολογείται ποσοστό ανώτερο του οριζόμενου από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.

Η Επιτροπή προέτρεψε σχετικά την Ελλάδα, μεταξύ άλλων, «να μειώσει το ποσοστό των καισαρικών τομών που γίνονται χωρίς ιατρική ανάγκη εκπαιδεύοντας ή μετεκπαιδεύοντας το ιατρικό προσωπικό για φυσιολογικό τοκετό και να εισαγάγει αυστηρούς έλεγχους των ιατρικών ενδείξεων για καισαρική τομή, προκειμένου να επιτευχθούν τα ποσοστά που αναγνωρίζει ο ΠΟΥ, να βελτιώσει την ποιότητα και την προσβασιμότητα των υπηρεσιών σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας και να διασφαλίσει την πρόσβαση των μειονεκτουσών ομάδων γυναικών σε αυτές και να αυξήσει το ποσοστό του προϋπολογισμού για την υγεία που διατίθεται για τη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία.


Οι ΜΚΟ ΕΟΔΜ, ΕΠΣΕ και ΣΟΚΑΔΡΕ, που μετέφεραν τη θέση της κοινωνίας των πολιτών ενώπιον του ΟΗΕ, καλούν σε συνεργασία όλες τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και ιδιαίτερα τις οργανώσεις γυναικών ώστε μαζί να ασκήσουν πίεση για την εφαρμογή των συστάσεων του ΟΗΕ με προτεραιότητα στα θέματα κατάχρησης καισαρικών, αμβλώσεων ως μέσο αντισύλληψης και γυναικών κρατουμένων για τα οποία η CEDAW ζήτησε ενημέρωση μέχρι το Μάρτιο 2015 (για αυτά και τα άλλα θέματα η προθεσμία υποβολής της επόμενης συνολικής έκθεσης στη CEDAW είναι ο Μάρτιος 2017).

Σημειώνεται ότι η Ελληνική Δράση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα ήταν σε επαφή με τον εκπρόσωπο των παραπάνω οργανώσεων, τονίζοντας τη σημασία του ζητήματος των αυξημένων καισαρικών τομών και των πρόσφατων εξελίξεων σχετικά με το δικαίωμα της επιλογής των συνθηκών της γέννας και της υποχρεωτικής διάθεσης του βιολογικού υλικού γυναικών και νεογνών, που θεωρούμε ότι παραβιάζει βάναυσα τα δικαιώματά τους, επηρεάζοντας, στην κυριολεξία, το δικαίωμα στην υγεία και τον αυτοπροσδιορισμό ολόκληρων γενεών.

Αναρτήθηκε από Ηλέκτρα - Λήδα Κούτρα στις 11:44 π.μ/10 MARTIOU.