Ισχυρότερα του μεταναστευτικού τα ταμπού της ομοφοβίας

στις 29 Νοεμβρίου 2013.

Συνέντευξη στον Δημήτρη Αγγελίδη

Η βουλευτής Βασιλική Κατριβάνου μιλάει στην «Εφ.Συν.» για την πρόταση νόμου του ΣΥΡΙΖΑ.

Γιατί έπρεπε να περιμένουμε να καταδικαστεί η Ελλάδα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για να υπάρξουν πρωτοβουλίες ώστε να εξαλειφθεί μια τόσο εξόφθαλμη διάκριση στο θέμα του συμφώνου;

Εμείς είχαμε ετοιμάσει την πρόταση νόμου για το σύμφωνο από καιρό. Είχαμε προγραμματίσει να την καταθέσουμε την ημέρα που έπεσε το μαύρο στην ΕΡΤ, οπότε η πολιτική ατζέντα οδηγήθηκε αλλού. Σήμερα, πάντως, η συγκυρία είναι πιο ευνοϊκή. Και γιατί υπάρχει η καταδίκη από το Ευρωδικαστήριο, και γιατί έχουμε αντίστοιχες πρωτοβουλίες από το ΠΑΣΟΚ και τη ΔΗΜΑΡ. Εχει δημιουργηθεί πιο θετικό κλίμα.

Πληροφορίες αναφέρουν πως η κυβέρνηση μελετά ένα σύμφωνο για τα ομόφυλα ζευγάρια και πως το θέμα συζητήθηκε σε συνάντηση του ΠΑΣΟΚ με τον υπουργό Δικαιοσύνης. Τι θα κάνετε αν κατέβει προς ψήφιση η πρόταση του ΠΑΣΟΚ;

Δεν θέλω να τοποθετηθώ σήμερα σ' αυτό, καθώς δεν έχουμε κάτι τελικό στα χέρια μας από την κυβέρνηση. Ελπίζω όμως πραγματικά να υιοθετηθεί η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ, είτε με τη μορφή τροπολογίας είτε ως νομοσχέδιο, γιατί δημιουργεί ένα σύμφωνο πολύ πιο πλήρες. Οχι μόνο περιλαμβάνει τα ομόφυλα ζευγάρια, αλλά παρέχει σε όλα τα ζευγάρια αυξημένα φορολογικά, ασφαλιστικά και κληρονομικά δικαιώματα. Θα μπορούν να κάνουν κοινή φορολογική δήλωση και κοινή ασφάλιση, να ρυθμίσουν από κοινού κληρονομικά ζητήματα, να εκμεταλλευτούν τις ρυθμίσεις για τις μεταθέσεις και τις αποσπάσεις στο Δημόσιο. Δίνεται επίσης η δυνατότητα να πάρει άδεια διαμονής ο σύντροφος που δεν έχει υπηκοότητα της Ε.Ε. Είναι αδιανόητο να μην υπάρχουν αυτά τα βασικά αστικά δικαιώματα σ' ένα σύμφωνο συμβίωσης. Είναι ακόμα πιο σημαντικό να θεσμοθετηθούν σε περίοδο κρίσης, γιατί παρέχουν ένα μίνιμουμ ασφάλειας στα ζευγάρια. Παρέχονται άλλωστε σε πολλές χώρες, δεν πρόκειται για κάτι ριζοσπαστικό.

Στα δικαιώματα δεν περιλαμβάνεται αυτό της υιοθεσίας. Κάποιοι σας καταλογίζουν πολιτική σκοπιμότητα και ατολμία.

Θεωρούμε ότι πρέπει να δούμε συνολικά τη νομοθεσία για την υιοθεσία. Η σημερινή νομοθεσία είναι παρωχημένη και δυσκολεύει και τα ετερόφυλα ζευγάρια και τα ομόφυλα και τις μονογονεϊκές οικογένειες. Εχω ζήσει στην Αμερική και έχω εξαιρετικές εμπειρίες από ομόφυλες οικογένειες που μεγαλώνουν παιδιά. Τα μεγαλώνουν με ιδιαίτερη φροντίδα και αγάπη. Υπάρχουν μάλιστα έρευνες που δείχνουν ότι τα παιδιά των ομόφυλων οικογενειών έχουν αυξημένη ωριμότητα. Ωστόσο, αν περιλαμβάναμε στο σύμφωνο τη δυνατότητα της υιοθεσίας, υπήρχε ο κίνδυνος να οδηγηθεί εκεί η συζήτηση και να υπάρξει πόλωση.

Είναι σημαντικό αυτή τη στιγμή να γίνει το πρώτο βήμα, να υπάρξει θετικό αποτέλεσμα και να ανοίξει ο δρόμος για το επόμενο. Αυτά τα ζητήματα παραμένουν ακόμα ταμπού, κυριαρχούν ακόμη πολλοί μύθοι και θρύλοι. Οταν δούλεψα ως ψυχολόγος με δασκάλους και μαθητές για θέματα διαφορετικότητας και ρατσισμού, ήταν πολύ δυσκολότερο να σπάσεις τα ταμπού στο θέμα της ομοφοβίας παρά στο μεταναστευτικό. Πρέπει λοιπόν να προετοιμαστεί το έδαφος και να προχωράς βήμα βήμα για να έχεις μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας.

Γι' αυτό δεν έχετε καταθέσει ακόμα πρόταση για το δικαίωμα των ομόφυλων ζευγαριών στον πολιτικό γάμο;

Ο ΣΥΡΙΖΑ, όπως αποφάσισε και το ιδρυτικό του συνέδριο, τάσσεται υπέρ του πολιτικού γάμου των ομόφυλων ζευγαριών και έχει δεσμευτεί ότι, ως κυβέρνηση, θα τον θεσμοθετήσει. Επιπλέον, πιστεύω ότι ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να πάρει σχετικές πρωτοβουλίες για τον πολιτικό γάμο το αμέσως επόμενο διάστημα. Ταυτόχρονα, ωστόσο, θεωρώ ότι, αυτή τη στιγμή, οι δυνάμεις πρέπει να επικεντρωθούν στο σύμφωνο συμβίωσης. Γιατί αν πετύχουμε τώρα ένα σύμφωνο συμβίωσης για τα ομόφυλα ζευγάρια, και μάλιστα διευρυμένο, αυτό θα αποτελέσει σημαντικό βήμα για τη διεκδίκηση του πολιτικού γάμου. Αντίθετα, αν το σύμφωνο «παγώσει», μαζί του παγώνει συνολικά το ζήτημα.

Με λίγα λόγια, θεωρώ ότι η νομική αναγνώριση των ομόφυλων ζευγαριών στη βάση των ίσων δικαιωμάτων είναι το μίνιμουμ που μπορεί να κάνει κάθε αριστερό κόμμα σήμερα – και για τα δικαιώματα που παρέχει και διότι αποτελεί προστασία από τις καθημερινές διακρίσεις, βοηθώντας στην καταπολέμηση της ρατσιστικής βίας.

Στον βαθμό που το αντιρατσιστικό νομοσχέδιο της κυβέρνησης δεν περιλαμβάνει την προστασία του σεξουαλικού προσανατολισμού και της ταυτότητας φύλου, μας γυρίζει πολύ πίσω. Πρέπει να υπάρξουν αντιστάσεις, να κάνουμε τα βήματα που οδηγούν σε μια πιο ανοιχτή κοινωνία.