Αν δεν είμαστε ορατοί, είναι σαν να μην υπάρχουμε

 στις 10 Απριλίου 2013.


Ηθοποιός, ακτιβιστής, πρώην βουλευτής. Και γκέι. Ο Τάσος Σταφυλίδης δέχεται θανατικές απειλές από τα 15 του επειδή είναι γκέι, αλλά ποτέ δεν έπαθε τίποτα. Μέχρι που ήρθε διακοπές στην Ελλάδα.

συνέντευξη στον Λύο Καλοβυρνά

Είσαι ο πρώτος ανοιχτά γκέι πολιτικός που εξελέγη βουλευτής στο σουηδικό κοινοβούλιο το 1998. Αντιμετώπισες ομοφοβία;

Άρχισα ν’ ασχολούμαι με ζητήματα ειρήνης και περιβάλλοντος απ’ όταν ήμουν έντεκα χρονών. Προφανώς ήδη από τότε με διακατείχε ένα πάθος για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δικαιοσύνη.

Στα 13 μου θέλησα να βρεθώ στο χώρο όπου λαμβάνονται οι αποφάσεις. Έτσι γράφτηκα σε μια πολιτική νεολαία και στα 18 μου εξελέγην για πρώτη φορά σε πολιτική θέση. Στα είκοσί μου εξελέγην ο νεότερος δημοτικός σύμβουλος του Δήμου του Χέλσινμποργ. Εργαζόμουν ως πολιτικός στον ελεύθερο χρόνο μου και στο θέατρο με πλήρη απασχόληση. Επτά χρόνια αργότερα, το 1998, εξελέγην στο Σουηδικό Κοινοβούλιο.

Ήθελα να είμαι ειλικρινής με τον εαυτό μου και τους ψηφοφόρους και κατέβηκα ως ανοιχτά γκέι υποψήφιος. Δεν συνάντησα καμία αντίσταση στο Κοινοβούλιο, εκτός από όσους αντιτίθενται σε κάθε μεταρρύθμιση στον τομέα των ΛΟΑΤ δικαιωμάτων.

Δέχτηκα την πρώτη απειλή θανάτου από Νεοναζί στα 15 μου, όταν άρχισα το αντιρατσιστικό κίνημα «Κάτω τα χέρια απ’ τον φίλο μου!» στη Σουηδία. Κατά τη διάρκεια της πολιτικής μου θητείας στο Δήμο λάμβανα γράμματα μίσους και απειλές από ρατσιστές. Με το που μπήκα στο Κοινοβούλιο, έπαψα να λαμβάνω πολλές απειλές από Νεοναζί, άρχισα όμως να δέχομαι επιστολές μίσους και απειλές από χριστιανούς φονταμενταλιστές, οι οποίοι συνήθως συμπεριλάμβαναν και αποσπάσματα από τις Γραφές. Παρ’ όλες τις απειλές που δέχτηκα το διάστημα που ήμουν πολιτικός, ποτέ δεν υπέστην σωματική βία. Η πρώτη φορά ήταν την 1η Απριλίου στην Αθήνα.
 
Το 2006 το κόμμα σου δεν σε συμπεριέλαβε στην εκλογική λίστα του. Λόγω του ότι είσαι γκέι;

Οι λόγοι ήταν καθαρά πολιτικοί και δεν είχαν καμία σχέση με τον σεξουαλικό προσανατολισμό μου. Μεταξύ άλλων, υπήρξαν εσωτερικές συγκρούσεις στο κόμμα επειδή ήμουν επικριτικός προς το συντηρητικό τμήμα του κόμματος που αυτοαποκαλούνταν κομμουνιστές και δεν είχαν ρεαλιστική προσέγγιση στις πολιτικές λύσεις. Το 2006 θέλησα να επιστρέψω στο θέατρο. Είχα δηλώσει πολλές φορές στο παρελθόν ότι δύο θητείες, δηλαδή οχτώ χρόνια, είναι υπεραρκετά για ένα άτομο στο Κοινοβούλιο. Δημοκρατία σημαίνει να υπάρχουν πολλοί που συμμετέχουν στη λήψη αποφάσεων και απαιτείται αλλαγή προσώπων.

Υπάρχει ομοφοβία και ρατσισμός στη Σουηδία; Στην Ελλάδα έχουμε την εντύπωση ότι η Σουηδία είναι κάτι σαν παράδεισος για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Η Σουηδία είναι ένας παράδεισος με πολλές έννοιες, αλλά ακόμη και εδώ υπάρχουν προβλήματα. Ωστόσο δεν μπορούν να συγκριθούν με τα προβλήματα στην Ελλάδα. Υπάρχει δομικός ρατσισμός στη Σουηδία και στο Κοινοβούλιο υπάρχει κόμμα με ξενοφοβικές τάσεις. Αντιθέτως, δεν έχουμε νόμους που να κάνουν διακρίσεις λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού. Έχουμε αρκετά καλή νομοθεσία κατά των διακρίσεων. Επίσης το σύνταγμά μας απαγορεύει την υποκίνηση μίσους εναντίον ατόμων ή ομάδων λόγω εθνικότητας, σεξουαλικού προσανατολισμού κλπ. Η Χρυσή Αυγή θα διωκόταν με ευκολία στη Σουηδία, αν υποκινούσε βία σε βάρος των ομοφυλόφιλων και των μεταναστών.

Μεγάλωσες στο Χέλσινμποργ. Πώς ήταν να είσαι γκέι με ξένη καταγωγή σε μια μικρή πόλη;

Το Χέλσινμποργ είναι η όγδοη μεγαλύτερη πόλη της Σουηδίας με σχεδόν 133.000 κατοίκους, άρα δεν τη λες μικρή πόλη. J Για μένα ήταν πολύ πιο εύκολο, επειδή ήμουν δημόσιο πρόσωπο. Για άλλους είναι πιο δύσκολο. Πολλοί που έχουν οι γονείς από άλλες χώρες μάλλον ζουν όπως στην Ελλάδα, δηλαδή κάνουν διπλή ζωή, με τον κίνδυνο και τον φόβο της αποκάλυψης από την οικογένεια ή τους φίλους.

Γεννήθηκες στη Σουηδία από έλληνες γονείς. Νιώθεις περισσότερο Έλληνας ή Σουηδός; Ή και τα δύο;

Και οι δύο γονείς μου γεννήθηκαν στην Ελλάδα. Η μαμά ήταν 18 και ο μπαμπάς 24 όταν ήρθαν στη Σουηδία. Συνήθως λέω ότι έχω σουηδική καρδιά που αντλεί ελληνικό αίμα μου στις φλέβες μου. Οι ελληνικές ρίζες μου έχουν μεγάλη σημασία για μένα και αποτελούν μια κληρονομιά που πάντοτε κουβαλάω. Το ίδιο ισχύει και για τις ποντιακές ρίζες μου. Από την άλλη, δεν είμαι ξανθός με γαλανά μάτια, αλλά ούτε έχω ζήσει ποτέ στην Ελλάδα και ούτε έχω ονειρευτεί να ζήσω εκεί.

Πότε έκανες κάμινγκ άουτ;

Ήμουν 22 χρονών όταν το ομολόγησα στον εαυτό μου και γνώρισα το πρώτο μου αγόρι. Προηγουμένως ήμουν αρραβωνιασμένος με κοπέλα. Στους γονείς μου και τους άλλους συγγενείς το είπα μετά από 3-4 χρόνια, ενώ στη συνέχεια μέσω των ΜΜΕ το έμαθε όλη η Σουηδία.
 


Έχουν αποδεχτεί οι γονείς σου ότι είσαι γκέι;

Οι γονείς μου είναι καταπληκτικοί και μ’ αγαπούν. Στην αρχή δυσκολεύτηκαν. Έγιναν ατέλειωτες κουβέντες και πήρε έξι μήνες για τη μαμά μου και πάνω από ένα χρόνο για τον μπαμπά μου, ο οποίος στην αρχή πίστευε ότι ήμουν άρρωστος και χρειαζόμουν γιατρό. Η συνήθης ελληνική αντίδραση. Τελικά συνειδητοποίησαν ότι παρέμενα ο ίδιος άνθρωπος, ο γιος τους. Και οι περισσότεροι από τους συγγενείς μου το έχουν πάρει καλά και είναι απίστευτα ωραίο να ξέρεις πώς το γνωρίζουν όλοι. Το έχω πει και σ’ ένα θείο από τη μεριά της μάνας μου στην Ελλάδα, ο οποίος είναι ιερέας και ανέκαθεν μου δείχνει μεγάλο σεβασμό. Θα έπρεπε να γίνει ο επόμενος αρχιεπίσκοπος της Ελλάδας ;-).

Γιατί άρχισες ν’ ασχολείσαι με τον ακτιβισμό και τα δικαιώματα των ΛΟΑΤ;

Άρχισα πραγματικά να ασχολούμαι με ΛΟΑΤ ζητήματα όταν έγινα βουλευτής. Είδα την τεράστια ανάγκη για νομοθετικές αλλαγές και συμμετείχα στη διαμόρφωση των μεγάλων μεταρρυθμίσεων που πραγματοποιήθηκαν μεταξύ 1998 και 2006.

Είσαι επικεφαλής του γκέι πράιντ του Γέτεμποργ. Υπάρχει ακόμη ανάγκη για τέτοια φεστιβάλ ή έχουν γίνει σκέτες γιορτές και τσίρκα;

Είμαι ο επικεφαλής της διοργάνωσης του Δυτικού Πράιντ - ΛΟΑΤ φεστιβάλ του Γέτεμποργ. Πρόκειται για ένα πολιτιστικό φεστιβάλ, το οποίο θίγει διάφορα ζητήματα που απασχολούν τους ΛΟΑΤ μέσω σεμιναρίων και τέχνης. Το φεστιβάλ δεν είναι τσίρκο. Η παρέλαση είναι σημαντική για την ορατότητά μας και μέσα σε τρία χρόνια έχει αυξηθεί από 5000 συμμετέχοντες σε πάνω από 10000 πέρυσι. Παρελαύνουμε με σημαίες του ουράνιου τόξου σε όλη την πόλη για δύο εβδομάδες και όλα τα μέσα μαζικής μεταφοράς της πόλης κυκλοφορούν με σημαίες ουράνιου τόξου.

Στην Ελλάδα έχουμε πολλά εγκλήματα μίσους εναντίον των γκέι και των μεταναστών. Συμβαίνουν επιθέσεις στο δρόμο, ως και φόνοι. Τι πιστεύεις ότι θα έπρεπε να κάνει η ΛΟΑΤ κοινότητα; Υπάρχουν γκέι άτομα που λένε ότι δεν πρέπει να κάνουμε γκέι πράιντ, επειδή η κατάσταση επιδεινώνεται όταν γινόμαστε πιο ορατοί.
 
Μέχρι πριν από δύο εβδομάδες δεν ήμουν πολύ εξοικειωμένος με αυτές τις εξελίξεις στην Ελλάδα. Η εκστρατεία κατά των ομοφυλοφίλων και των μεταναστών είναι ντροπή και αποτελεί επίθεση κατά της δημοκρατίας. Γι’ αυτό πρέπει όλες οι δημοκρατικές δυνάμεις και οι δικαστικές αρχές να δράσουν γρήγορα και επιθετικά. Δεν μπορεί η βουλή και η κυβέρνηση να σιωπούν σε τέτοια ζητήματα. Δυστυχώς, υπάρχει τεράστια δειλία στην Ελλάδα. Επίσης η ισχυρή ορθόδοξη εκκλησία φέρει μεγάλες ευθύνες.

Η ορατότητα είναι το Α και Ω! Αν δεν είμαστε ορατοί, είναι σαν να μην υπάρχουμε. Αυτό δυστυχώς συμβαίνει στην Ελλάδα, όπου πολλοί δεν τολμούν να είναι ανοιχτοί στις οικογένειές τους, με αποτέλεσμα πάρα πολλοί από εμάς να αρρωσταίνουν ψυχικά και σωματικά. Δυστυχώς, εμείς οι ίδιοι πρέπει πάντα να κάνουμε το πρώτο βήμα και να εκτεθούμε στους κινδύνους που ενέχονται. Διότι αν δεν το κάνουμε, κανείς άλλος δεν θα το κάνει για μας. Μόνο όταν οι πολιτικοί καταλάβουν ότι είμαστε μια σεβαστή δύναμη, ότι πραγματικά υπάρχουμε παντού και είμαστε πολλοί, θα συνειδητοποιήσουν ότι πρέπει να δράσουν. Θα πρέπει να μας δουν στους δρόμους και να κάνουμε τη φωνή μας να ακουστεί. Πρέπει να διεκδικήσουμε τη θέση που δικαιούμαστε. Είναι επίσης σημαντικό το ΛΟΑΤ κίνημα στην Ελλάδα να πάρει θέση κατά του ρατσισμού και της ξενοφοβίας. Οι ρατσιστές και οι ομοφοβικοί πάνε χέρι-χέρι-χέρι
 
Έχεις επίσημη άδεια να παντρεύεις ανθρώπους. Τι σε έκανε να το διαλέξεις αυτό;

Το αποφάσισα το 1999 και έχω παντρέψει πάνω από 600 ζευγάρια μέχρι στιγμής. Περίπου το 30% είναι ζευγάρια ίδιου φύλου, ενώ τα υπόλοιπα είναι ετεροφυλόφιλα. Είμαι πολύ δημοφιλής και έχω κρατήσεις ως και την άνοιξη του 2014.



Είσαι παντρεμένος;

Όχι, είμαι μόνος τώρα, αλλά ήμουν παντρεμένος μ’ έναν άντρα για πέντε χρόνια.

Πιστεύεις ότι οι γκέι μπορούν να γίνουν γονείς;

Δεν το πιστεύω. Το ξέρω! Έχω πολλούς φίλους που έχουν παιδιά, είτε ως ομοφυλόφιλα ζευγάρια –γυναίκες και άντρες– είτε ως μονογονεϊκές οικογένειες. Τέσσερα παιδιά έχουν γεννηθεί μέχρι στιγμής με δικό μου σπέρμα, καθώς είμαι δωρητής σπέρματος και έχω βοηθήσει άτεκνα ζευγάρια, ετεροφυλόφιλα και ομοφυλόφιλα. Στη Σουηδία δεν υπάρχει καμία διαφορά λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού όσον αφορά την ανατροφή παιδιών από άποψη νομοθεσίας. Κάθε διάκριση που υπήρχε καταργήθηκε πριν από αρκετά χρόνια. Και είμαι πολύ περήφανος που συνέβαλα κι εγώ ως βουλευτής.